Het Indiase restaurant Ananda in de Artists’ Stable in Pardes Hanna-Karkur. Foto door Diana Bletter
Nederlands + English
Bezoekers vinden een speciale sfeer in deze districtsstad in Haifa met een nuchtere artistieke sfeer en een aantrekkingskracht voor mensen die op zoek zijn naar een alternatieve levensstijl.
Door Israel21C – Diana Bletter
‘Hier is magie. Als je wilt dansen, kun je iemand vinden om mee te dansen. Als je muziek wilt maken, kan dat ook.”
Niet veel steden in Israël komen voor in populaire liedjes, maar Pardes Hanna-Karkur is er een van. Ehud Banai zingt over de “eeuwige gelukzaligheid” van de stad in “Canaanite Blues”, terwijl het lied “Pardes Hanna” van Hanan Ben Ari het aanprijst als een goede plek om kinderen op te voeden.
Volgens veel van de 43.000 inwoners heeft Pardes Hanna-Karkur een bijzondere charme, een artistieke uitstraling en een nuchtere kwaliteit.
“Ik zou overal ter wereld kunnen wonen, maar ik heb ervoor gekozen om in Pardes Hanna-Karkur te wonen”, zegt Miri Tal, eigenaar van Tatanka, een winkel die kleurrijke leren schoenen, sieraden en accessoires verkoopt in wat bekend staat als The Artists’ Stables.
De stallen werden gebruikt om paarden te huisvesten; nu zijn ze de thuisbasis van kunstenaarsboetieks, cafés, restaurants en zelfs ruimtes voor therapeuten.
Miri Tal, eigenaar van Tatanka en HaYa’ar (The Forest), een retraitecentrum in Pardes Hanna-Karkur.
Foto door Diana Bletter
‘Er is hier magie,’ zei Tal. “Er is een spirituele gemeenschap en veel liefde. Als je wilt dansen, kun je iemand vinden om mee te dansen. Als je muziek wilt maken, kan dat ook.”
Gelegen in de wijk Haifa, begon Pardes Hanna-Karkur in 1929, genoemd naar Hannah Rothschild, kleindochter van Nathan Rothschild van de bankdynastie. “Pardes” (spreek uit als par-dess) is Hebreeuws voor boomgaard.
Pardes Hanna in 1938.
Foto door Zoltan Kluger uit de National Photo Collection of Israel, met dank aan de regeringspersdienst
Het sloot zich in 1979 aan bij het dorp Karkur en werd een gezamenlijke gemeente, maar het heeft nog steeds het gevoel van een kleine stad.
Hoewel het bekend staat om zijn hippie-sfeer, slaagt Pardes Hanna-Karkur erin om mensen die op zoek zijn naar een alternatieve levensstijl in evenwicht te brengen met degenen die een traditionele inslag hebben.
Bezoekers vinden een verscheidenheid aan restaurants, waaronder Indiaas, Japans en Italiaans, een hoogwaardige delicatessenzaak zoals HaMezaveh met dikbelegde sandwiches, en koffieshops zoals Nuni veFortuna , die vol staat met vintage kleding en ‘tchotchkes’.
Ohr HaOtiot (Licht van de Letters), de Hebreeuwse kalligrafiewinkel van de schrijver Yaeer Suissa in de Artists’ Stables in Pardes Hanna-Karkur. Foto door Diana Bletter
Er zijn winkels met windgong, zelfgemaakte zeep, kunst, sieraden, handgemaakte badpakken en lingerie, en Hebreeuwse kalligrafie van de schrijver Yaeer Suissa.
Alternatieve melk
Yael Or-Shalom, die yoga doceert als ze niet voor een hightechbedrijf werkt, zei dat de eigenaar van de plaatselijke supermarkt een aanbod van shoppers heeft.
“Hij vertelde me dat hij kan zien hoe een klant is, gewoon door de melk die ze kopen,” zei Or-Shalom. “Toen ik rijstmelk kocht, zei hij: ‘Oh, krijg je alternatieve melk? Dan neem je geen plastic zak mee.’ En toen ik speltmeel kocht, zei hij: ‘Je wilt absoluut geen plastic zak.’”
Een bord in de kunstenaarsstallen in Pardes Hanna-Karkur. Foto door Diana Bletter
De stad staat bekend om het aantrekken van honderden kunstenaars, Tel Avivianen die de stad willen verlaten, evenals Ethiopiërs en oudgedienden zoals Rina Radai, nu 80.
Zij en haar man, die als lasser werkte, brachten samen negen kinderen groot op hun boerderij in Pardes Hanna en hielden ook schapen; ze kweekten pecan-, citroen- en sinaasappelbomen. Tegenwoordig blijven alleen de legkippen over, samen met zwerfkatten die, zei buurman Tomer Shimshoni, “graag denken dat ze kippen zijn.”
Radai, geboren in Jemen, kwam naar Israël toen ze acht was. Haar familie woonde een tijdje in een tent en een kippenhok “omdat er geen huizen waren”.
Rina Radai, een oude inwoner van Pardes Hanna-Karkur. Foto door Diana Bletter
Nadat zij en haar man trouwden en naar Pardes Hanna verhuisden, “was het stil, we kenden iedereen, we lieten onze huizen altijd openstaan en hoefden nooit onze deuren op slot te doen. Overal waren boomgaarden.”
Zoals overal in Israël, maken boomgaarden en velden plaats voor appartementen. Tijdens een rondleiding door de buurt wees Shimshoni op tientallen jaren oude flatgebouwen van vier verdiepingen; achter hen is recentelijk hoogbouw gebouwd voor een nieuwe toestroom van bewoners.
Jongleren in Pardes Hanna
Guy Lev, een webdesigner die ook jongleur is, verhuisde 20 jaar geleden naar het gebied. Wat hem aantrok was de keuze van scholen, en toen “bevond ik me te midden van een dynamische gemeenschap van kunstenaars.”
Guy Lev, een inwoner van Pardes Hanna-Karkur die helpt bij het organiseren van gemeenschapsbrede evenementen in Nuni veFortuna Koffie Shop. Foto door Diana Bletter
Lev is een van de leiders van Shikshuk, een populaire open markt die er elke eerste vrijdag van de maand was totdat Covid het onderbrak; In september gaat Shikshuk weer van start. Het werkt volgens verschillende principes, legde Lev uit: “Je kunt alleen verkopen wat je maakt of wat je tweedehands hebt en je moet ‘gemeenschapsvriendelijke’ prijzen rekenen.”
Lev is ook betrokken bij Festival HaNadiv ( hanadiv , “de weldoener”, verwijst naar Baron Rothschild), dat dit jaar van 10-12 november zal worden gehouden. Alle evenementen zijn gratis en iedereen kan een evenement maken.
“Dat is onze manier om de betekenis van cultuur te verbreden,” zei hij. “Mensen kunnen een evenement organiseren dat draait om theater, eten, kunst, muziek of ze kunnen een lezing geven.”
Hij zei dat het niet de bedoeling is om “de show naar mensen te brengen; we willen dat mensen deel uitmaken van de show.” Lev heeft een app gemaakt die mensen verbindt die een evenement willen leiden, en degenen die hun huis als gastheer aanbieden.
Avner Vaknin in zijn houtbewerkingswinkel in Pardes Hanna-Karkur. Foto door Tomer Shimshoni
Mensen die in Pardes Hanna-Karkur zijn opgegroeid, gaan vaak een tijdje weg en komen dan weer terug, zoals Avner Vaknin. Zijn vader had een timmerwerkplaats; nadat hij stierf, keerde Vaknin terug om de winkel over te nemen en zijn eigen artistieke toets toe te voegen.
“Er zijn veel veranderingen geweest sinds ik klein was, maar er zijn nog steeds de bomen, de zee is dichtbij en de mensen zijn geweldig”, zei Vaknin. “Ik hou ervan.”
*************************************************************
Miri Tal, owner of Tatanka and HaYa’ar (The Forest), a retreat center in Pardes Hanna-Karkur. Photo by Diana Bletter
ENGLISH
Visitors find a special vibe in this Haifa district town with a down-to-earth artistic feel and a pull for people seeking alternative lifestyles.
By Israel21C – Diana Bletter
“There’s magic here. If you want to dance, you can find someone to dance with. If you want to make music, you can find that, too.”
Not many towns in Israel appear in popular songs, but Pardes Hanna-Karkur is one of them. Ehud Banai sings about the town’s “eternal bliss” in “Canaanite Blues,” while Hanan Ben Ari’s song “Pardes Hanna” touts it as a good place for raising children.
According to many of its 43,000 residents, Pardes Hanna-Karkur has a special charm, an artistic feel and a down-to-earth quality.
“I could live anywhere in the world, but I chose to live in Pardes Hanna-Karkur,” said Miri Tal, owner of Tatanka, a shop that sells colorful leather shoes, jewelry and accessories in what’s known as The Artists’ Stables.
The stables used to house horses; now they are home to artists’ boutiques, cafes, restaurants and even spaces for therapists.
Miri Tal, owner of Tatanka and HaYa’ar (The Forest), a retreat center in Pardes Hanna-Karkur. Photo by Diana Bletter
“There’s magic here,” Tal said. “There’s spiritual community and lots of love. If you want to dance, you can find someone to dance with. If you want to make music, you can find that, too.”
Situated in the Haifa district, Pardes Hanna-Karkur began in 1929, named after Hannah Rothschild, granddaughter of Nathan Rothschild of the banking dynasty. “Pardes” (pronounced par-dess) is Hebrew for orchard.
Pardes Hanna in 1938. Photo by Zoltan Kluger from the National Photo Collection of Israel, courtesy of the Goverment Press Office
It joined with the village of Karkur in 1979 to become a joint municipality but it still has a small-town feel.
Though it’s become known for its hipster vibe, Pardes Hanna-Karkur manages to balance people looking for an alternative lifestyle with those who are traditional.
Visitors will find a variety of restaurants including Indian, Japanese and Italian, a high-quality delicatessen like HaMezaveh with overstuffed sandwiches, and coffee shops like Nuni veFortuna, which is packed with vintage clothes and tchotchkes.
Ohr HaOtiot (Light of the Letters), the scribe Yaeer Suissa’s Hebrew calligraphy shop in the Artists’ Stables in Pardes Hanna-Karkur. Photo by Diana Bletter
There are shops selling wind chimes, homemade soaps, art, jewelry, handmade bathing suits and lingerie, and Hebrew calligraphy by the scribe Yaeer Suissa.
Alternative milk
Yael Or-Shalom, who teaches yoga when she isn’t working for a high-tech company, said her local grocery store owner accommodates the range of shoppers.
“He told me that he can tell what a customer is like just by the milk they buy,” Or-Shalom said. “When I bought rice milk, he said, ‘Oh, you’re getting alternative milk? Then you won’t take a plastic bag.’ And when I bought spelt flour, he said, ‘You definitely don’t want a plastic bag.’”
A sign in the Artists’ Stables in Pardes Hanna-Karkur. Photo by Diana Bletter
The town is known for attracting hundreds of artists, Tel Avivians looking to get out of the city, as well as Ethiopians and long-timers like Rina Radai, now 80.
She and her husband, who worked as a welder, raised nine children on their farm in Pardes Hanna along with sheep; they grew pecan, lemon and orange trees. Today, only the egg-laying chickens remain along with stray cats who, said neighbor Tomer Shimshoni, “like to think they’re chickens.”
Radai, who was born in Yemen, came to Israel when she was eight. Her family lived in a tent and a chicken coop for a while “because there were no houses.”
Rina Radai, a long-time resident of Pardes Hanna-Karkur. Photo by Diana Bletter
After she and her husband married and moved to Pardes Hanna, “it was quiet, we knew everybody, we used to leave our houses open and never had to lock our doors. There were orchards everywhere.”
As with everywhere else in Israel, orchards and fields are giving way to apartments. On a tour through the neighborhood, Shimshoni pointed out decades-old four-story apartment buildings; behind them, there are high-rise apartments built recently for another influx of residents.
Juggling in Pardes Hanna
Guy Lev, a web designer who is also a juggler, moved to the area 20 years ago. What drew him was the choice of schools, and then “I found myself in the midst of a dynamic community of artists.”
Guy Lev, a resident of Pardes Hanna-Karkur who helps organize community-wide events at Nuni veFortuna Coffee Shop. Photo by Diana Bletter
Lev is one of the leaders of Shikshuk, a popular open market that ran the first Friday of every month until Covid interrupted it; Shikshuk will start again in September. It operates on several principles, Lev explained: “You can only sell what you make or what you got secondhand and there should be ‘community-friendly’ prices.”
Lev also is involved in Festival HaNadiv (hanadiv, “the benefactor,” refers to Baron Rothschild), which will be held this year November 10-12. All the events are free, and anyone can create an event.
“That’s our way to broaden the meaning of culture,” he said. “People can organize an event that revolves around theater, food, arts, music, or they can give a lecture.”
He said the idea is not to “bring the show to people; we want people to be part of the show.” Lev created an app that connects people who want to lead an event, and those who offer their homes as hosts.
Avner Vaknin in his woodworking shop in Pardes Hanna-Karkur. Photo by Tomer Shimshoni
People who grew up in Pardes Hanna-Karkur often go away for a while and then return, such as Avner Vaknin. His father had a carpentry shop; after he passed away, Vaknin returned to take over the shop and add his own artistic touch.
“There have been a lot of changes since I was little but there are still the trees, the sea is nearby and the people are amazing,” Vaknin said. “I love it.”