Belangrijkste illustratieve afbeelding: Een pro-Palestijnse demonstrant houdt een bord vast met de tekst ‘Elke dag is 7 oktober’ en een spandoek met de tekst ‘Van de zee naar de rivier’, in Amsterdam, Nederland, 7 oktober 2024. (AP Photo/Peter Dejong)

‘Respect voor Joden is verdwenen en zal nooit meer terugkomen’ Wankelend onder het antizionisme links en het steeds gewelddadiger wordende Arabische en islamitische antisemitisme, vluchten sommige lokale Joden uit angst dat de overheid niet bereid of in staat is hen te beschermen.

AMSTERDAM — Maaike Smole, een 48-jarige beleidsmedewerker op de universiteit in de Nederlandse stad Amersfoort, heeft geen enkele hoop meer op een toekomst voor Joden in haar land.

Bron: The Times of Israel – Bart Schut

“Het is te laat. Nederland is schluss ,” zei ze, een Jiddische term gebruikend voor “gesloten,” of “over.”

“Onderwijs is mislukt, integratie [van moslimminderheden] is mislukt. Respect voor ons Joden is verdwenen en zal nooit meer terugkomen. Er zijn er gewoon te weinig van ons, de andere kant is zoveel groter en agressiever. Het enige dat we nog moeten doen is aftellen naar onze aliyah ,” zei Smole, de Hebreeuwse term voor immigratie naar Israël gebruikend.

Smole’s gevoelens lijken die van een groeiend aantal Joden in Nederland te weerspiegelen — een gemeenschap die al eeuwenlang in het land woont. Dat land stond ooit bekend om zijn religieuze en etnische tolerantie. Zowel anekdotisch als via het kantoor van de opperrabbijn, vernam The Times of Israel dat een ongekend aantal Nederlandse Joden overweegt om hun huizen in te ruilen voor het Joodse thuisland.

Van hen zijn er inmiddels 30.000 tot 50.000, afhankelijk van de criteria die worden gehanteerd bij de telling. Veel lokale Joden zeggen dat ze zich verpletterd voelen door de gecombineerde druk van antisemitisme onder migrantengroepen en antizionisme binnen de Nederlandse politieke linkerzijde.

Holland is historisch gezien een land waar pogroms een vreemd fenomeen zijn. Dat veranderde in de nacht van 7 november, toen groepen van voornamelijk Arabische en islamitische jongeren — met de hulp van taxichauffeurs van dezelfde etnische en religieuze achtergrond — op een zelfbenoemde “Jodenjacht” gingen in de straten van Amsterdam.

Israëlische functionarissen zeiden dat 10 mensen gewond raakten door het geweld, terwijl honderden andere Israëliërs urenlang in hun hotels zaten, uit angst dat ze zouden worden aangevallen. Velen zeiden dat de Nederlandse veiligheidstroepen nergens te bekennen waren, aangezien de Israëlische toeristen werden overvallen door bendes gemaskerde aanvallers die pro-Palestijnse en anti-Israëlische leuzen riepen terwijl ze hen opjoegen, sloegen en lastigvielen.

 

Nederlandse politie houdt toezicht na aanvallen op Israëlische fans na de voetbalwedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv in Amsterdam op 8 november 2024. (VLN Nieuws/ANP/AFP via JTA)

Politici, waaronder de linkse burgemeester van de Nederlandse hoofdstad Femke Halsema, noemden de rellen een ‘pogrom’, het eerste georganiseerde geweld tegen Joden in Nederland sinds de nazi-bezetting.

Niet alleen Joden voelen de vijand: maandag werd het Christenen voor Israël Centrum in de Nederlandse stad Nijkerk aangevallen toen anti-Israël demonstranten het kantoor van de organisatie vernielden vanwege haar steun aan Israël. Ze bekladden de locatie met leuzen waarin de leden ervan werden beschuldigd genocide te steunen en baby’s te doden.

Gemotiveerd door angst

Shraga Evers verhuisde 12 jaar geleden vanuit Nederland naar Israël en helpt als CEO van Shivat Zion nu West-Europese Joden bij dezelfde overgang. Chivat Zion is een organisatie die ondersteuning biedt bij het immigratie- en integratieproces.

“Vorige week organiseerden we in Amsterdam een ​​evenement voor Nederlandse Joden die geïnteresseerd waren in het maken van aliyah,” zei Evers. “Er kwamen veertig mensen opdagen. Dat is ongeveer net zoveel als we normaal gesproken in een jaar zouden krijgen. We hebben dit soort interesse al tientallen jaren niet meer gezien.”

Vóór het door Hamas geleide bloedbad in Zuid-Israël op 7 oktober 2023 en de daaropvolgende oorlog tussen Israël en Hamas, zag Evers potentiële immigranten die ideologisch gemotiveerd waren. Nu lijkt angst een primaire drijvende kracht te zijn.

 

Shraga Evers, CEO van Shivat Zion. (Met dank aan)

Dit geldt niet alleen voor wat Evers ‘zichtbare Joden’ noemt, maar voor het hele religieuze en politieke spectrum: ‘Jong, oud, orthodox, hervormd, links en rechts… Mensen die vrienden hebben verloren omdat ze Joods zijn, maar ook mensen die worden opgezocht en aangevallen,’ aldus Evers.

“Joden die voorheen nooit aan aliyah dachten, begrijpen nu dat er voor hen geen toekomst is in Europa”, aldus Evers, die de woorden van Smole herhaalde.

“Ook al is Israël statistisch gezien gevaarlijker, de aard van dat gevaar is anders,” zei hij. “In Israël is de dreiging vooral extern. In Nederland kan je aanvaller naast je wonen. De Nederlandse politie kan de Joden niet meer beschermen; als moslims samenwerken, zijn hun aantallen gewoon overweldigend.

“De doos van Pandora is opengegaan en zelfs als de oorlogen in Gaza en Libanon voorbij zijn, zullen de dingen in Europa nooit meer hetzelfde zijn”, aldus Smole.

Daniel, een 47-jarige arts die heeft verzocht om zijn echte naam niet te gebruiken om zijn persoonlijke gegevens geheim te houden, vanwege zijn veiligheid, is een van die Joden die nog maar een jaar geleden nooit zouden hebben overwogen om naar Israël te verhuizen.

“Ik ben op straat niet herkenbaar als Jood, maar mijn achternaam is duidelijk Joods”, zei hij.

Al vóór de rellen in Amsterdam deze maand vroeg Daniel zich af hoe het verder moest met zijn gezin in Nederland.

“Ik ben normaal gesproken een optimist, een heel vrolijk persoon, maar ik maak me zorgen om mijn kinderen. Kunnen ze veilig naar de universiteit? Wanneer is het te laat om te vertrekken als het erger wordt? Zijn we terug in de jaren 30? Twee van mijn grootouders hebben Auschwitz overleefd. Zelfs na 7 oktober dachten we dat we het zouden uithouden, dat de oorlog voorbij zou zijn en dat het antisemitisme uiteindelijk zou afnemen. We wilden niet aliyah maken, we wilden hier blijven in de hoop dat alles goed zou komen,” zei hij.

 

Een demonstrant houdt een anti-Israël-bord vast op de Dam, met het Koninklijk Paleis in Amsterdam op de achtergrond, op 15 november 2024. (Simon Wohlfahrt/AFP)

Toen brak op 7 november het geweld uit en besefte Daniel hoezeer de situatie in zijn land was veranderd.

“Het lijkt erop dat Joden geen bestaansrecht meer hebben in Nederland, alsof we onze eigen identiteit niet mogen hebben,” zei hij. “Ik dacht altijd van wel. Veel van mijn patiënten zeggen dat ze zich schamen voor wat er gebeurt en dat ze voor me bidden. Persoonlijk krijg ik geen vijandigheid van moslimpatiënten, maar eerlijk gezegd krijg ik ook geen steun van hen.”

Daniel en zijn familie hebben nog niet echt een beslissing genomen.

“Negenennegentig procent van mij wil blijven, maar de drempel voor aliyah is een stuk lager geworden,” zei hij. “Er is maar één plek op de wereld waar we veiliger zouden zijn, dus hoewel ik hoop over vijf jaar nog steeds hier te zijn, vrees ik dat we tegen die tijd in Israël zullen zijn.”

Je kunt niet meer naar huis

Aan de andere kant van dezelfde medaille staan ​​de Nederlandse Joden die naar Israël verhuisden en nu bang zijn om zelfs maar voor een bezoek aan Nederland terug te keren.

De 44-jarige fitnessinstructeur Daphna Kuhr emigreerde in 2000 naar Israël en woont nu met haar gezin in de centrale stad Ramat Gan. Een familiebezoek in januari werd gekenmerkt door nieuwe en antisemitische ervaringen.

“Toen we in een pretpark waren, vroegen kinderen welke taal ik met mijn twee kinderen sprak. Toen ik ze vertelde dat het Hebreeuws was, begonnen mensen ons te beledigen. Kinderen schreeuwden ‘Free Palestine’ naar mijn vijfjarige dochter,” zei Kuhr.

 

Daphna Kuhr met haar dochter Nico in Ramat Gan. (Met dank aan)

Het was niet het enige incident dat Kuhr meemaakte. In een fastfoodrestaurant in het centrum van Utrecht werd Kuhr en haar kinderen de toegang tot de bediening ontzegd toen migrantenjongeren achter de balie hen Hebreeuws hoorden spreken. En in een hotel zei een receptionist van Palestijnse afkomst dat hij hun reservering niet kon vinden toen hij zag dat ze Israëlische burgers waren.

“Hij vroeg me of mijn man in het leger zat terwijl hij recht voor me stond, zijn gezicht slechts enkele centimeters van het mijne”, herinnert Kuhr zich.

Nu vraagt ​​Kuhr zich af of het verstandig is om tijdens de kerstvakantie familie en vrienden te bezoeken. Ze maakt zich geen zorgen over zichzelf — aangezien ze lang en blond is, zou geen enkele zelfbenoemde “Jodenjager” ooit van haar verwachten dat ze Israëlisch is — maar Kuhrs kinderen spreken geen Nederlands en ze weet dat ze daardoor een doelwit zijn.

“Mijn moeder woont in een klein dorpje in het zuiden van Nederland; ik denk dat we het daar wel redden. Maar ik neem mijn kinderen niet mee naar Amsterdam. Sinds november weten we dat het daar geaccepteerd is om Israëliërs en Joden te haten. Ik neem geen enkel risico,” zei ze.

Kinderen die geïndoctrineerd zijn om Joden te haten

De Nederlandse opperrabbijn Binyomin Jacobs kent het risico van zichtbaar Joods zijn maar al te goed. “Ik ben niet bang, maar ik moet wel alert zijn,” zei hij.

Jacobs is het slachtoffer geworden van verbaal, racistisch geweld op straat en mensen claxonneren regelmatig als ze hem passeren.

“Ik werd deze week vanuit een moskee uitgescholden. Dat was een primeur, een interessante nieuwe ervaring,” zei Jacobs sarcastisch. “Moslimkinderen zijn soms doodsbang voor mij — ze krijgen te horen dat ik hun ogen uit zal halen en ze aan kinderen in Israël zal geven.”

De rabbijn ziet zichzelf ook geconfronteerd met fysiek geweld. Er zijn stenen door zijn ramen gegooid en een keer probeerde een bestuurder hem met de auto te rammen.

 

Opperrabbijn Binyomin Jacobs met voormalig Nederlands premier Mark Rutte. (Met dank aan)

Jacobs merkt dat steeds meer mensen hem de laatste tijd om een ​​bewijs van hun Joods-zijn vragen. Dit is een noodzakelijk document voor Joden die naar Israël willen verhuizen.

“Voor het geval dat de zaken nog erger worden en ze snel op aliyah moeten gaan,” zei hij, “hebben ze in ieder geval die bureaucratische horde genomen.”

De rabbijn heeft de afgelopen weken meer van dit soort certificaten uitgegeven dan in het hele jaar voorafgaand aan de aanslagen in Amsterdam in november, een trend die volgens hem “wordt veroorzaakt door angst.”

Jacobs heeft er geen moeite mee wie de schuld moet krijgen voor de verslechterende situatie voor Nederlandse Joden.

“Het is niet zoals in nazi-Duitsland. De autoriteiten zijn niet antisemitisch,” zei hij. “Maar voor elk woord dat wordt gesproken over geweld tegen Joden, wordt er meteen een heel gesprek over islamofobie gestart om de aandacht af te leiden van het probleem. Er is een krachtige islamitische en linkse politieke lobby aan het werk. Ik wil niet generaliseren, maar laatst pakte ik mijn rekenmachine en telde alle steun op die ik kreeg van links en van moslims. Het uiteindelijke getal was nul.”

 

Maaike Smole met haar man Leo tijdens een pro-Israëlische demonstratie in Amsterdam in 2024. (Met dank aan)

Ook de politiek speelt een rol bij Smole’s besluit om haar verhuizing naar Israël te versnellen.

“Alles werd verdraaid. Media en politici maakten van de slachtoffers in Amsterdam daders en van daders slachtoffers,” zei ze. “Een paar maanden geleden was er een protest in mijn stad, ‘Amersfoort tegen het zionisme.’ We gingen op veilige afstand kijken. Mijn 15-jarige zei tegen me: ‘Mam, hoe kan ik hier mijn kinderen opvoeden?’ Stel je voor dat een kind zoiets denkt; dat is een gedachte die geen enkel kind ooit zou moeten hebben.”

Smoles oudste zoon is al naar Israël verhuisd. Haar dochter is net begonnen aan een nieuwe studie, dus de Smoles zouden idealiter naar Israël willen emigreren nadat zij klaar is.

“Ik denk niet dat we het hier zo lang volhouden,” zei Smole. “Mijn man Leo droeg zijn keppeltje altijd zichtbaar, maar sinds wat er in Amsterdam is gebeurd, bedekt hij het met een pet. Normaal gesproken maken we ons hier in Nederland zorgen over het welzijn van Israël, en nu is het andersom; het is zo onwerkelijk.”

“Israël is misschien niet het veiligste land ter wereld, maar daar worden we tenminste beschermd door het leger en de politie”, zei ze. “Dat gevoel hebben we hier in Nederland niet meer.”