Minister van Binnenlandse Zaken en Volksgezondheid Aryeh Deri met premier Benjamin Netanyahu
tijdens een kabinetsvergadering in het kantoor van de premier in Jeruzalem, op 8 januari 2023.
Interior and Health Minister Aryeh Deri with Prime Minister Benjamin Netanyahu at a cabinet meeting at
the Prime Minister’s office in Jerusalem, on January 8, 2023. (Ronen Zvulu/Pool/AFP)
Nederlands + English
De beslissing dat het ‘uiterst onredelijk’ is dat een recidivist een hogere functie bekleedt, leidt tot nieuwe chaos en afwijkende meningen; 12 dagen geleden viel hij in als PM.
Door: The Times of Israel – DAVID HOROVITZ
De bijna unanieme uitspraak van het Hooggerechtshof dat Aryeh Deri niet als minister in de regering van Benjamin Netanyahu kan dienen, was niet verrassend.
De Shas-leider is een recidiverende financiële crimineel, die in 1999 werd veroordeeld voor omkoping. Na een gevangenisstraf en een verplichte terugtrekking uit het openbare leven van zeven jaar wegens morele schanddaden, werd hem met tegenzin door de rechtbank toegestaan om uiteindelijk terug te keren naar het ministeriële ambt. Toen, een jaar geleden, werd hij veroordeeld voor belastingfraude en onderhandelde hij over een schikking die hem een voorwaardelijke straf toestond op basis van, zoals de Jeruzalemse Magistraatsrechtbank het had opgevat, dat hij zich zou terugtrekken uit het openbare leven.
De 10 tegen1 beslissing van het Hooggerechtshof op woensdagmiddag, uiteengezet door rechtbankpresident Esther Hayut, dus vrij voorspelbaar, beschreef de terugkeer naar de ministeriële rang van deze man met een geschiedenis van “zeer ernstige misdrijven, begaan tijdens zijn ambtsperiode”. als “uiterst onredelijk’. Zij ontdekte dat Netanyahu’s benoeming van hem ‘in tegenspraak was met de fundamentele principes die een premier zouden moeten leiden bij het benoemen van zijn kabinet’.
Vooruitlopend op het onmiddellijke koor van veroordeling van Deri’s verdedigers, inclusief de bewering dat de stemmen van honderdduizenden Shas-aanhangers waren weggegooid door een panel van niet-gekozen, overdreven interventionisten, was een aanfluiting voor de Israëlische democratie. Een andere rechter, Alex Stein, legde uit dat de rechtbank er niet voor had gekozen om te voorkomen dat Deri in november naar de Knesset zou gaan, maar hem nu als minister had geblokkeerd, omdat de lat waaraan ministers moeten voldoen hoger ligt dan die voor gewone Knessetleden.
Ondanks alles wat algemeen werd verwacht, was de uitspraak van de rechters niettemin een bom, die het Israëlische bestuur in een zekere mate van chaos stortte, en de openlijke strijd tussen Netanyahu’s meerderheidscoalitie en de rechterlijke macht veranderde in nog grotere vijandigheid.
Netanyahu, die kort na de publicatie van de uitspraak uit solidariteit door Jeruzalem naar Deri’s huis reed, heeft vermoedelijk geen andere keuze dan de richtlijn van de rechtbank op te volgen en Deri te ontslaan. Deri viel minder dan twee weken geleden tijdelijk in als waarnemend premier toen Netanyahu kort werd verdoofd voor een routine colonoscopie.
(De regering zal niet vallen, maar de premier zal snel de posten van Deri’s ministerie van Volksgezondheid en Binnenlandse Zaken moeten vervullen. Normaal gesproken zouden die in eerste instantie terugkeren naar de premier. Maar Netanyahu, die terechtstaat in drie corruptiezaken, mag als premier dienen maar niet als minister.)
Tegelijkertijd beloofden Netanyahu en andere coalitiehoofden onmiddellijk een weg te vinden om Deri weer aan het werk te krijgen. Minister van Justitie Yariv Levin, architect van een reeks voorstellen waardoor het Hooggerechtshof grotendeels niet in staat zou zijn om tussenbeide te komen in wetgeving en regeringsbesluiten, beloofde “alles te doen wat nodig is om het vreselijke onrecht dat rabbijn Aryeh Deri, Shas en de Israëlische democratie is aangedaan, volledig te herstellen. ”
De coalitie zou kunnen concluderen dat de tussenkomst van de rechtbank de publieke steun zal versterken voor Levins programma om de rechterlijke macht radicaal te verzwakken. En het zou kunnen kloppen.
Een idee dat onmiddellijk in coalitiekringen opkwam, was om een deel van Levins geplande revisie te bespoedigen namelijk de rechters het recht ontzeggen om het juridische concept van “redelijkheid” te gebruiken als een instrument voor het evalueren van regerings- en Knesset-acties.
Maar de rechters verwierpen niet alleen de benoeming van Deri als radicaal onredelijk. Velen van hen beriepen zich ook op het principe van ‘uitsluiting’, waarbij werd vastgesteld dat Deri zijn woord aan de Magistrate’s Court van Jeruzalem over zijn vertrek uit het openbare leven niet was nagekomen.
Aldus wisselden coalitiebronnen snel van tactiek om te verklaren dat de gehele gerechtelijke revisie nu zou worden versneld – en dat de rechters dus spoedig de mogelijkheid zouden worden ontzegd om wetten of beslissingen terzijde te schuiven, behalve in de meest uitzonderlijke omstandigheden en alleen met een 15 tegen 0 beslissing.
Het probleem met deze benadering – zoals niet alleen toegepast met betrekking tot Deri, maar met de gehele gerechtelijke revisie – is dat men erop kan vertrouwen dat de rechters van het Hooggerechtshof de wetgeving schrappen die hen op die manier zou dwingen, waardoor de huidige vijandelijkheden tot een hoogtepunt worden opgeblazen tot een volledige constitutionele crisis.
Een ander idee dat al snel naar voren kwam, is dat Netanyahu Deri zou benoemen tot “plaatsvervangende premier” – een rol van krachtpatser die Naftali Bennett recentelijk vervulde in de vorige door Yair Lapid geleide coalitie. Net zoals Netanyahu mag dienen als premier ondanks zijn lopende corruptieproces, kan een plaatsvervangende premier ook worden toegestaan om zijn ambt te bekleden ondanks rondwarende criminele zorgen.
Om Deri op deze post te benoemen, zou de coalitie echter blijkbaar zichzelf uit haar ambt moeten stemmen en vervolgens proberen zichzelf er weer in te stemmen, een proces dat ook zou leiden tot een stroom van juridische uitdagingen.
Wat de hele crisis mogelijk nog verergert, is dat de in Marokko geboren Deri en Shas zich vaak hebben gepresenteerd als de pleitbezorgers en beschermers van de Sefardische gemeenschap in Israël tegen de eigenmachtige discriminatie van de Asjkenazische elites; Deri heeft eerder zijn afkomst aangehaald als de reden voor zijn juridische problemen, waarbij hij beweerde dat hij onterecht het doelwit was. De enige afwijkende gerechtelijke stem woensdag was die van Yosef Elron, de zoon van Iraakse immigranten.
Zelfs Elron keurde Deri’s benoeming niet definitief goed, maar pleitte eerder voor overleg met het hoofd van de Centrale Verkiezingscommissie over de geschiktheid van de Shas-leider voor het ambt.
Desalniettemin, als Deri, Shas, en bij uitbreiding Netanyahu, ervoor zouden kiezen om de uitspraak af te schilderen als een voorbeeld van etnische discriminatie, zou Elrons afwijkende uitspraak een soort basis vormen, waardoor de episode mogelijk nog meer verdeeldheid zaait onder het verscheurde electoraat van Israël en zijn met elkaar strijdende takken van Israëls bestuur.
****************************
ENGLISH
Decision finding it ‘extremely unreasonable’ for recidivist financial criminal to hold senior office prompts fresh chaos and dissent; 12 days ago, he was filling in as PM.
By: The Times of Israel – DAVID HOROVITZ
The High Court’s almost unanimous ruling that Aryeh Deri cannot serve as a minister in Benjamin Netanyahu’s government was fairly unsurprising.
The Shas leader is a recidivist financial criminal, who was convicted of bribery in 1999, and, having served jail time and a required seven-year withdrawal from public life for moral turpitude, was only grudgingly permitted by the court to eventually return to ministerial office. Then, a year ago, he was convicted of tax fraud, and negotiated a plea bargain that allowed him a suspended sentence on the basis, as the Jerusalem Magistrate’s Court understood it, that he would be retiring from public life.
The High Court’s 10-1 decision on Wednesday afternoon, as set out by court President Esther Hayut, thus quite predictably described the restoration to ministerial rank of a man with his history of “very grave offenses… committed while in office” as “unreasonable in the extreme,” and found that Netanyahu’s appointment of him “contradicted the fundamental principles that should guide a prime minister in appointing his cabinet.”
Preempting the immediate chorus of condemnation from Deri’s defenders, including the assertion that the votes of hundreds of thousands of Shas supporters had been trashed by a panel of unelected, overreaching interventionists, making a mockery of Israeli democracy, another of the justices, Alex Stein, explained that the court had not chosen to prevent Deri running for the Knesset in November, but blocked him as a minister now, because the bar that ministers are supposed to clear is higher than that for mere MKs.
For all that it was widely expected, the judges’ ruling was nonetheless a bombshell, plunging Israel’s governance into a degree of chaos, and the open battle between Netanyahu’s majority coalition and the judiciary into still greater enmity.
Netanyahu, who drove across Jerusalem to Deri’s home in a show of solidarity soon after the ruling was published, presumably has no choice but to follow the court’s directive and dismiss Deri, who temporarily filled in as acting prime minister less than two weeks ago when Netanyahu was briefly sedated for a routine colonoscopy.
(The government will not fall, but the prime minister will have to rapidly fill Deri’s health and interior ministry posts. Ordinarily, they would initially revert to the prime minister. But Netanyahu, on trial in three corruption cases, is permitted to serve as premier but not as a minister.)
At the same time, Netanyahu and other coalition heads immediately pledged to find a path to return Deri to office. Justice Minister Yariv Levin, architect of a range of proposals that would render the High Court largely unable to intervene in legislation and government decisions, vowed “to do everything necessary to fully repair the terrible injustice done to Rabbi Aryeh Deri, Shas and Israeli democracy.”
The coalition may conclude that the court’s intervention will bolster public support for Levin’s program to radically weaken the judiciary. And it may be right.
One immediate idea floated in coalition circles was to expedite one part of Levin’s intended overhaul — denying the justices the right to use the legal concept of “reasonableness” as a tool for evaluating government and Knesset actions.
But the justices did not only overrule the Deri appointment as radically unreasonable. Many of them also invoked the principle of “estoppel,” determining that Deri had gone back on his word to the Jerusalem Magistrate’s Court regarding his departure from public life.
Thus, coalition sources quickly switched tactics to declare that the entire judicial overhaul would now be accelerated — and thus the justices would soon be denied the capacity to overrule any laws or decisions except in the most exceptional circumstances and only with a 15-0 decision.
The problem with this approach — as applied not only with regard to Deri, but with the entire judicial overhaul — is that the High Court justices can be relied upon to strike down the legislation that would so constrain them, thus elevating the current hostilities into a full-blown constitutional crisis.
Another idea quickly raised is for Netanyahu to appoint Deri as “alternate prime minister” — a powerhouse role that Naftali Bennett filled most recently in the previous Yair Lapid-led coalition. Just as Netanyahu is allowed to serve as prime minister despite his ongoing corruption trial, an alternate prime minister might also be allowed to hold office despite swirling criminal concerns.
To appoint Deri to this post, however, would apparently require the coalition voting itself out of office and then seeking to vote itself back in, a process that would also prompt a stream of legal challenges.
Potentially exacerbating the entire crisis is that Moroccan-born Deri and Shas have often presented themselves as the advocates and protectors of Israel’s Sephardi community from the high-handed discrimination of the Ashkenazi elites; Deri has previously cited his origins as the reason for his legal travails, asserting that he has been unfairly targeted. The only dissenting judicial voice Wednesday was that of Yosef Elron, the son of Iraqi immigrants.
Even Elron did not definitively approve Deri’s appointment, but rather advocated consulting with the head of the Central Elections Committee regarding the Shas leader’s eligibility for office.
Nonetheless, should Deri, Shas, and by extension Netanyahu, choose to portray the ruling as an example of ethnic discrimination, Elron’s dissenting ruling would provide a basis of sorts, potentially making the episode still more divisive for Israel’s riven electorate and its warring branches of governance.