Opgraving van de middeleeuwse Joodse begraafplaats van Erfurt (TLDA Ronny Krause)
Excavating the medieval Jewish cemetery of Erfurt (TLDA Ronny Krause)

Nederlands – English

Het onderzoeksteam, bestaande uit meer dan 30 wetenschappers, omvatte ook de Hebreeuwse doctoraalstudent Shamam Waldman, die het grootste deel van de gegevensanalyse uitvoerde.

Door United with Israel – Met dank aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem

Door oud DNA uit tanden op te graven, heeft een internationale groep wetenschappers een kijkje genomen in het leven van een ooit bloeiende middeleeuwse Asjkenazische Joodse gemeenschap in Erfurt, Duitsland.

De bevindingen, vorige week gepubliceerd in het tijdschrift Cell, tonen aan dat de Joodse gemeenschap van Erfurt genetisch diverser was dan de hedendaagse Asjkenazische Joden.

Ongeveer de helft van de hedendaagse Joden wordt geïdentificeerd als Asjkenazisch, wat betekent dat zij afstammen van Joden die in Midden- of Oost-Europa wonen.

De term werd aanvankelijk gebruikt om een aparte culturele groep Joden aan te duiden die zich in de 10e eeuw in het Duitse Rijnland vestigden.

Ondanks vele speculaties zijn er veel hiaten in ons kennis van hun oorsprong en demografische ontwikkelingen in het tweede millennium.

“Als je tegenwoordig Asjkenazische Joden uit de Verenigde Staten en Israël met elkaar vergelijkt, lijken ze genetisch gezien sterk op elkaar, bijna dezelfde populatie, ongeacht waar ze wonen,” aldus geneticus en co-auteur professor Shai Carmi van de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem (HU).

Maar in tegenstelling tot de huidige genetische uniformiteit, blijkt dat de gemeenschap 600 jaar geleden diverser was.

Door te graven in het oude DNA van 33 Asjkenazische Joden uit het middeleeuwse Erfurt ontdekte het team dat de gemeenschap kan worden onderverdeeld in wat twee groepen lijken. De ene houdt meer verband met individuen uit het Midden-Oosten en de andere met Europese populaties, waaronder mogelijk ook migranten uit het Oosten naar Erfurt.

De bevindingen suggereren dat er ten minste twee genetisch verschillende groepen waren in het middeleeuwse Erfurt. Die genetische variabiliteit bestaat echter niet meer bij de moderne Asjkenazische Joden.

De middeleeuwse joodse gemeenschap van Erfurt bestond tussen de 11e en de 15e eeuw, met een korte onderbreking na een bloedbad in 1349. Soms was het een bloeiende gemeenschap en een van de grootste in Duitsland.

Na de verdrijving van alle joden in 1454 bouwde de stad een graanschuur op de joodse begraafplaats. In 2013, toen de graanschuur leeg stond, heeft de stad toegestaan dat deze werd omgebouwd tot parkeerplaats. Dit vereiste extra bouwwerkzaamheden en een archeologische opgraving.

“Ons doel was om de gaten in ons begrip van de Asjkenazische Joodse vroege geschiedenis op te vullen met behulp van oude DNA-gegevens,” legt Carmi uit.

Hoewel oude DNA-gegevens een krachtig instrument zijn om historische demografische gegevens af te leiden, zijn oude Joodse DNA-gegevens moeilijk te verkrijgen, omdat de Joodse wet het verstoren van de doden in de meeste gevallen verbiedt.

Met toestemming van de plaatselijke Joodse gemeenschap in Duitsland verzamelde het onderzoeksteam losse tanden van overblijfselen die werden gevonden op een 14e-eeuwse Joodse begraafplaats in Erfurt die een reddingsopgraving onderging.

De onderzoekers ontdekten ook dat de ” stichtingsoorzaak “, waardoor alle Asjkenazische Joden vandaag afstammen van een kleine populatie, plaatsvond vóór de 14e eeuw. Door mitochondriaal DNA te onderzoeken, genetisch materiaal dat wij van onze moeders erven, ontdekten zij bijvoorbeeld dat een derde van de bemonsterde Erfurtse individuen één specifieke DNA-sequentie deelt.

De bevindingen wijzen erop dat de vroege Hoogduitse Joodse bevolking zo klein was dat een derde van de Erfurtse individuen via hun familielijnen van één vrouw afstamde.

Ten minste acht van de Erfurtse personen droegen ook ziekteveroorzakende genetische mutaties die veel voorkomen bij de hedendaagse Asjkenazische Joden, maar zeldzaam zijn bij andere bevolkingsgroepen – een kenmerk van de Asjkenazische Joodse stichter.

“Joden in Europa waren een religieuze minderheid die sociaal gescheiden was, en zij werden periodiek vervolgd,” beschreef co-auteur Harvard University. Hoewel antisemitisch geweld de Joodse gemeenschap van Erfurt in 1349 vrijwel wegvaagde, keerden de Joden vijf jaar later terug en bloeiden op tot een van de grootste in Duitsland. “Ons werk geeft ons direct inzicht in de structuur van deze gemeenschap.”

Volgens het team helpt de huidige studie om een ethische basis te leggen voor studies van oud Joods DNA. Veel vragen blijven onbeantwoord, zoals hoe middeleeuwse Asjkenazische Joodse gemeenschappen genetisch gedifferentieerd raakten, hoe vroege Asjkenazische Joden verwant waren aan Sefardische Joden, en hoe moderne Joden zich verhouden tot die uit het oude Judea.

Hoewel dit het grootste onderzoek naar oud Joods DNA tot nu toe is, is het beperkt tot één begraafplaats en één periode. Desalniettemin heeft het onderzoek tot nu toe onbekende genetische subgroepen in middeleeuwse Asjkenazische Joden aan het licht gebracht. De onderzoekers hopen dat hun studie de weg vrijmaakt voor toekomstige analyses van monsters van andere plaatsen, ook uit de oudheid, om de complexiteit van de Joodse geschiedenis verder te ontrafelen.

 

ENGLISH

The research team, of over 30 scientists, included Hebrew University doctoral student Shamam Waldman, who performed most of the data analysis.

By United with Israel – Courtesy Hebrew University of Jerusalem

Excavating ancient DNA from teeth, an international group of scientists peered into the lives of a once-thriving medieval Ashkenazi Jewish community in Erfurt, Germany.

The findings, shared last week in the Journal Cell, show that the Erfurt Jewish community was more genetically diverse than modern day Ashkenazi Jews.

About half of Jews today are identified as Ashkenazi, meaning that they originate from Jews living in Central or Eastern Europe.

The term was initially used to define a distinct cultural group of Jews who settled in the 10th century in Germany’s Rhineland.

Despite much speculation, many gaps exist in our understanding of their origins and demographic upheavals during the second millennium.

“Today, if you compare Ashkenazi Jews from the United States and Israel, they’re very similar genetically, almost like the same population regardless of where they live,” said geneticist and co-author Professor Shai Carmi of the Hebrew University of Jerusalem (HU).

But unlike today’s genetic uniformity, it turns out that the community was more diverse 600 years ago.

Digging into the ancient DNA of 33 Ashkenazi Jews from medieval Erfurt, the team discovered that the community can be categorized into what seems like two groups. One relates more to individuals from Middle Eastern populations and the other to European populations, possibly including migrants to Erfurt from the East.

The findings suggest that there were at least two genetically distinct groups in medieval Erfurt. However, that genetic variability no longer exists in modern Ashkenazi Jews.

The Erfurt medieval Jewish community existed between the 11th and 15th centuries, with a short gap following a 1349 massacre. At times, it was a thriving community and one of the largest in Germany.

Following the expulsion of all Jews in 1454, the city built a granary on top of the Jewish cemetery. In 2013, when the granary stood empty, the city permitted its conversion into a parking lot. This required additional construction and an archaeological rescue excavation.

“Our goal was to fill the gaps in our understanding of Ashkenazi Jewish early history through ancient DNA data,” explained Carmi.

While ancient DNA data is a powerful tool to infer historical demographics, ancient Jewish DNA data is hard to come by, as Jewish law prohibits the disturbance of the dead in most circumstances.

With the approval of the local Jewish community in Germany, the research team collected detached teeth from remains found in a 14th-century Jewish cemetery in Erfurt that underwent a rescue excavation.

The researchers also discovered that the founder event, which makes all Ashkenazi Jews today descendants of a small population, happened before the 14th century. For example, teasing through mitochondrial DNA, genetic materials we inherit from our mothers, they discovered that a third of the sampled Erfurt individuals share one specific sequence.

The findings indicate that the early Ashkenazi Jewish population was so small that a third of Erfurt individuals descended from a single woman through their maternal lines.

At least eight of the Erfurt individuals also carried disease-causing genetic mutations common in modern-day Ashkenazi Jews but rare in other populations—a hallmark of the Ashkenazi Jewish founder event.

“Jews in Europe were a religious minority that was socially segregated, and they experienced periodic persecution,” described co-author Harvard University. Although antisemitic violence virtually wiped-out Erfurt’s Jewish community in 1349, Jews returned five years later and flourished into one of the largest in Germany. “Our work gives us direct insight into the structure of this community.”

The team believes the current study helps to establish an ethical basis for studies of ancient Jewish DNA. Many questions remain unanswered, such as how medieval Ashkenazi Jewish communities became genetically differentiated, how early Ashkenazi Jews related to Sephardi Jews, and how modern Jews relate to ones from ancient Judea.

While this is the largest ancient Jewish DNA study so far, it is limited to one cemetery and one period of time. Nevertheless, it was able to detect previously unknown genetic subgroups in medieval Ashkenazi Jews. The researchers hope that their study will pave the way for future analyses of samples from other sites, including those from antiquity, to continue unraveling the complexities of Jewish history.