Een door de UNRWA gefinancierde school in Oost-Jeruzalem. 29 januari 2024(foto met dank: NATI SHOHAT/FLASH90)

Door de nadruk te leggen op deze essentiële, fundamentele verandering in de Palestijnse samenleving, zegt het plan in feite: ‘Dit is hoe we verder gaan: het begint met onderwijs.’

Door Jerusalem Post

Met alle dood, vernietiging en hopeloosheid in de lucht en het sprankje hoop op een gegijzelden uitwisseling overeenkomst, kan één punt in het ‘day after’-ontwerpplan van premier Benjamin Netanyahu de sleutel bieden tot een daadwerkelijke staat van non-conflict op de lange termijn met de Palestijnen en de regio als geheel: onderwijs!

De Jom Kipoeroorlog heeft heel het leven tussen de rivier en de zee gevormd, ook voor de Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever en Gaza, in alle aspecten: ideologie, onderwijs en trauma. Als zodanig ervaren we in de huidige oorlog een soortgelijk fenomeen zonder te weten hoe dit ons de komende vijftig jaar zal vormen.

Op de lange termijn is onderwijs een van de belangrijkste manieren om verandering in de kijk op het huidige trauma teweeg te brengen.

Verandering door middel van onderwijs

In het geval van Gaza betekent dit, voor zover mogelijk, het terugdraaien van jaren van radicalisering en indoctrinatie door Hamas, die de UNRWA als vehikel gebruikte.

Je zou kunnen stellen dat dit ook aan Israëlische kant gedaan moet worden, en misschien nog wel meer na 7 oktober, toen het leek alsof elk greintje verlangen naar dialoog op die gruwelijke zaterdagochtend als een kaars uitging. Dat klopt, maar dat is een ander argument.

 

Een MEISJE zit deze week op een UNRWA-school in de wijk Silwan in Oost-Jeruzalem. (met dankt: AMMAR AWAD/REUTERS)

De radicalisering in het onderwijs is niet alleen intens in Gaza; het is oud, zo oud dat het grondig verankerd is in de harten en geesten van de Gazaanse Palestijnen van alle leeftijdsgroepen. Hoewel sommige Gazaanse elementen in dialoog zijn met de Israëliërs en streven naar co-existentie, en hun strijd nobel en moedig is, vormen zij een minderheid.

Na de Zesdaagse Oorlog van 1967 werden de leiders van de Palestijnse Moslimbroederschap in Gaza bevrijd van vervolging door de Egyptische leider Gamal Abdel Nasser. Ze begonnen te bloeien in de enclave en versterkten hun greep op de gemeenschap. Dit omvatte alles wat sociaal en gemeenschappelijk was, inclusief moskeeën, scholen en educatieve activiteiten, allemaal gericht op islamitische waarden en geleid door Ahmed Yassin. Deze leiders kregen de vrije hand, in tegenstelling tot de meer seculier-nationalistische Palestijnse Bevrijdingsorganisatie, die de grootste bedreiging voor Israël leek te zijn.

Het begon als een religieus-sociale organisatie met de taak de Palestijnse samenleving vorm te geven met islamitische waarden en voor de gemeenschap te zorgen. Hamas, opgericht in 1987, was de gewapende variant ervan, opgericht in de nasleep van de Eerste Intifada.

Hamas investeerde tijd, energie en geld in het hoger onderwijs, met name universiteiten, en beïnvloedde zo de volgende generatie rechtstreeks; dit is een strategisch instrument, jaren van hard werken die hun vruchten hebben afgeworpen in de wijdverbreide steun voor Hamas. Het militaire succes van de terroristische groepering wordt volledig overschaduwd door haar sociale en maatschappelijke succes.

Toen Hamas in 2007 tijdens een bloedige staatsgreep Gaza van de Palestijnse Autoriteit veroverde, besefte het hoeveel waarde de UNRWA heeft en gebruikte het deze om zijn boodschap te verspreiden.

Als Israëlische functionarissen nu praten over het vervangen van UNRWA, bedoelen ze dit. Er zijn zeer geldige argumenten om het draaiende te houden, ook voor de hulp die het biedt, en het is een ingewikkelde kwestie, maar dit is waar het Israëlische standpunt geworteld is; UNRWA is een verloren zaak.

Netanyahu’s plan voor “de tijd na de oorlog” in Gaza roept op tot het bezetten van posten bij de civiele autoriteiten door lokale figuren, degenen die niet geïdentificeerd zijn met staten of terrorisme ondersteunende instanties. Het roept ook op tot een plan dat zich bezighoudt met religie, onderwijs en welzijn – waarmee feitelijk wordt ondermijnd wat Hamas heeft gedaan, een ambitieus doel. Volgens het plan zou UNRWA haar activiteiten moeten stopzetten en worden omgeruild voor “verantwoordelijke” internationale hulporganisaties.

Te midden van al deze hopeloosheid biedt dit specifieke deel van het plan een legitieme en realistische weg vooruit, een echte olijftak in de zin van de lange termijn.

Zonder het Palestijnse verhaal en de geschiedenis ervan buiten beschouwing te laten, is een geradicaliseerde islamitische samenleving in Gaza de geboortegrond van Hamas. Nukhba-strijders en degenen die daaraan meededen daalde neer op Israël, waardoor het ergste bloedbad tegen de Joden sinds de Holocaust werd begaan. Deze geradicaliseerde samenleving functioneert al jaren niet meer en de levensomstandigheden van de Palestijnen zijn met de dag verslechterd.

Door de nadruk te leggen op deze essentiële, fundamentele verandering in de Palestijnse samenleving, zegt het plan in feite: ‘Dit is hoe we verder gaan; het begint met onderwijs.’ Zeggen dat de Palestijnen dit moeten accepteren ligt buiten ons bereik, maar het is iets waar onze regering op moet blijven aandringen terwijl de gesprekken over een gijzeling voortduren.

Het is de enige manier om echte, bewuste verandering te bewerkstelligen.