Paus Benedictus XVI leidt de Eerste Vespers en Te Deum-gebeden in de Sint-Pietersbasiliek
op 31 december 2009 in Vaticaanstad. Foto door Getty Images

Nederlands + English

De paus zei dat hij geloofde in joods en christelijk samenleven – maar het duurde even voordat hij daar zelf aan voldeed.

Door: Forward – Benjamin Ivry

Toen de voormalige paus, paus Benedictus XVI, op oudejaarsavond op 95-jarige leeftijd stierf, prees paus Franciscus hem onder meer omdat hij een ‘vriendelijk’ persoon was (heiden in het Italiaans). Moeten Joden, om ‘Blanche Dubois in A Streetcar Named Desire’ te parafraseren, altijd afhankelijk zijn van de goedheid van pausen?

Benedict, geboren als Joseph Aloisius Ratzinger in Marktl in Opper-Beieren, trad toe tot de Hitlerjugend, organisatie van de nazi-partij, toen hij 14 was. Historici zijn het er niet over eens of zijn lidmaatschap destijds volledig verplicht of vrijwillig was. Er is veel minder gepubliceerd over zijn latere dienstplicht op 16-jarige leeftijd voor luchtafweertaken in München en de daaropvolgende dienstplicht, op 21-jarige leeftijd, voor het nazi-leger.

Hij vertelde een biograaf dat zijn infanteriedienst “relatief ongevaarlijk” was in zoverre dat hij nooit naar het front was gestuurd en volgens zijn verslag nooit een schot had gelost. Toch bleef Benedictus terughoudend over persoonlijke confrontaties met het nazisme, zeker in vergelijking met zijn voorganger paus Johannes Paulus II, die vaak sprak over de Duitse bezetting van zijn geboorteland Polen.

Zelfs tijdens een bezoek in 2009 aan Yad Vashem, Israëls officiële herdenkingsmonument voor Holocaustslachtoffers, waren de opmerkingen van Benedictus vaag en plichtmatig, waarbij elke stukje geschiedenis uit zijn eigen leven of zelfs maar vermelding van Duitsers en nazi’s werd weggelaten, laat staan ​​kerkelijke samenwerking in de Holocaust of de vernietiging van het Europese Jodendom.

Joseph Ratzinger als assistent van de Duitse luchtmacht in 1943. 
Foto door Getty Images

In 2007 vaardigde Benedictus Summorum Pontificum (“Van de Allerhoogste Pausen”) uit, een apostolische brief met regels voor het vieren van de traditionele Latijnse mis. Deze herstelden een voorheen verouderd Goede Vrijdaggebed dat openlijk antisemitische verwijzingen bevatte naar de “blindheid” en “duisternis” van Joden als mensen die zich nog niet hadden bekeerd tot het christendom, dat verondersteld werd het enige geldige geloof te zijn.

Nadat Joodse organisaties protesteerden, liet paus Benedictus het aanstootgevende gebed herzien, waarbij verwijzingen naar “blindheid” en “duisternis” van Joden werden verwijderd. Toch ging de polemiek door.

In 2005 werd Joseph Ratzinger Benedictus XVI.

De theoloog Ambrose Mong suggereerde dat Benedictus serieuzere overtuigingen koesterde, uitgedrukt in zijn boek Many Religions, One Covenant: Israel, the Church and the World uit 1999 – dat het christendom het jodendom “compleet maakt” en dat joden hun erfgoed uitsluitend compleet kunnen maken “door christen te worden”.

Alleen in zijn boek uit 2011, Jesus of Nazareth, werd het standpunt van Benedictus enigszins geherformuleerd. Hoewel hij er nog steeds zeker van was dat het judaïsme compleet wordt in en overschaduwd wordt door het christendom, was Benedictus van mening dat er geen energie moest worden verspild aan pogingen om joden te bekeren; het was beter om het jodendom en het christendom als complementaire religies te accepteren.

Het duurde tot 2011 voordat Benedictus tot deze conclusies kwam. Deze buitengewoon opzettelijke vooruitgang, als er vooruitgang was, evenals enkele van de standpunten die hij nog steeds verdedigde, blijven sommige Joodse waarnemers storen. Zijn biograaf John L. Allen merkte op dat het theologische standpunt van Benedictus, “dat voor christenen de joodse geschiedenis en geschriften alleen in Christus hun vervulling bereiken – voor sommige joden zeer beledigend is en door sommige geleerden is bestempeld als een vorm van ’theologisch antisemitisme’.”

Benedictus uitte deze overtuiging lang voordat hij paus werd. In een interview in 1987 met de Italiaanse krant Il Sabato, verklaarde de toenmalige kardinaal Ratzinger een vroege versie van dezelfde opvatting dat de enige manier waarop joden trouw konden blijven aan hun erfgoed, was door zich tot het christendom te bekeren.

Er volgden pro forma ontkenningen en claims van onjuiste citaten. Rabbijn Wolfe Kelman, de in Oostenrijk geboren leider van het Amerikaanse conservatieve jodendom, merkte echter op dat het hem duidelijk was dat de boodschap van de toenmalige kardinaal Ratzinger was dat het “ideaal voor joden is om christen te worden.” Kelmans moedertaal was ook Duits.

Misschien was het probleem, zoals religieus historicus Karma Ben-Johanan uitlegde , “in tegenstelling tot Johannes Paulus II had Ratzinger geen speciale persoonlijke relatie met joden.” Zijn opvattingen over het judaïsme veranderden ook niet wezenlijk nadat hij paus werd, hoewel Ben-Johanan eraan toevoegde: “zijn verschillende petten vereisten echter vaak dat hij de kwestie op verschillende manieren besprak.”

Nog in 2018 maakte Benedictus furore met een artikel dat, volgens de Duitse katholieke theoloog Michael Böhnke, een “problematisch begrip van het judaïsme” en het lijden dat christenen de joden hadden aangedaan negeerde. De toen voormalige paus Benedictus suggereerde nog steeds dat christenen jegens joden een missie hadden, die bekering inhoudt, in plaats van louter dialoog.

Het Vaticaan drong er in een reactie op aan dat er een dialoog zou moeten bestaan ​​tussen joden en christenen, over de vraag of Jezus de Zoon van God was. En zo bleven de paradoxen van de nalatenschap van paus Benedictus doorklinken in zijn dogmatische opvattingen over interreligieuze communicatie. Misschien, zoals Shakespeare’s Hamlet het uitdrukte, zou Benedict “a little more than kin, and less than kind” kunnen zijn.


*********************************************

Pope Benedict XVI leads the First Vespers and Te Deum prayers at St. Peter’s Basilica
on December 31, 2009 in Vatican City. Photo by Getty Images

ENGLISH

The pontiff said he believed in Jewish and Christian co-existence — but it took quite a while for him to get there

 

 

By: Forward – Benjamin Ivry

When the former pontiff, Pope Benedict XVI, died on New Year’s eve at age 95, Pope Francis lauded him for being, among other things, a “kind” person (gentile in Italian). To paraphrase Blanche Dubois in A Streetcar Named Desire, should Jews always depend on the kindness of popes?

Born Joseph Aloisius Ratzinger in Marktl in Upper Bavaria, Benedict joined the Hitler Youth organization of the Nazi Party when he was 14, although historians disagree on whether his membership was entirely compulsory or voluntary at the time. Far less publicized later would be his conscription at 16 into anti-aircraft duties in Munich and subsequent drafting, at 21, into the Nazi military.

He told a biographer that his infantry service was “relatively harmless” insofar as he was never sent to the front, nor did he ever fire a shot, according to his account. Still, Benedict remained reticent about personal confrontations with Nazism, especially compared to his predecessor Pope John Paul II, who often spoke of the German occupation of his native Poland.

Even during a 2009 visit to Yad Vashem, Israel’s official memorial to Holocaust victims, Benedict’s comments were vague and perfunctory, omitting any autobiography or even mention of Germans and Nazis, let alone church collaboration in the Holocaust or the annihilation of European Jewry.

Joseph Ratzinger as a German Air Force assistant in 1943.
 Photo by Getty Images

In 2007, Benedict issued Summorum Pontificum (“Of the Supreme Pontiffs”), an apostolic letter setting forth rules for celebrating the Traditional Latin Mass. These reinstated a formerly outdated Good Friday prayer that contained overtly antisemitic references to the “blindness” and “darkness” of Jews as people who had not yet converted to the supposed only valid faith, Christianity.

After Jewish organizations remonstrated, Pope Benedict had the offending prayer revised, removing references to “blindness” and “darkness” of Jews. Yet polemics continued.


In 2005, Joseph Ratzinger became Benedict XVI. Image by

Setting the evilness of Rodgers & Hammerstein aside, the theologian Ambrose Mong suggested that Benedict cherished more serious beliefs expressed in his 1999 book Many Religions, One Covenant: Israel, the Church and the World — that Christianity “fulfills” Judaism and Jews can fulfill their heritage solely “by becoming Christians.”

Only in his 2011 book, Jesus of Nazareth, was Benedict’s viewpoint somewhat reformulated. While still certain that Judaism is fulfilled in, and overshadowed by, Christianity, Benedict felt that energy should not be expended in trying to convert Jews; it was better to accept Judaism and Christianity as complementary faiths.

It took Benedict until 2011 to arrive at these conclusions. This extremely deliberate progress, if progress it was, as well as some of the positions he still advocated, continue to trouble some Jewish observers. His biographer John L. Allen noted that Benedict’s theological stance, “that for Christians, Jewish history and scripture reach fulfillment only in Christ — is deeply offensive to some Jews and has been branded a form of ‘theological antisemitism’ by some scholars.”

Benedict expressed these convictions long before he became pope. In a 1987 interview with the Italian newspaper Il Sabato, then-Cardinal Ratzinger stated an early version of the same view that the only way Jews could be true to their heritage was to convert to Christianity.

Although pro forma denials and claims of misquotations ensued, Rabbi Wolfe Kelman, the Austrian-born leader of U.S. Conservative Judaism, observed that as a native German speaker, it was clear to him that then-Cardinal Ratzinger’s message was that the “ideal for Jews is to become Christians.”

Perhaps the problem was, as religious historian Karma Ben-Johanan explained, “unlike John Paul II, Ratzinger did not have a special personal relation with Jews.” Nor did his views on Judaism essentially change after he became pope, although Ben-Johanan added, “his different hats often required, however, that he discuss the matter in different ways.”

As recently as 2018, Benedict raised hackles with an article which, according to German Catholic theologian Michael Böhnke, displayed a “problematic understanding of Judaism, and had ignored the suffering Christians had inflicted upon Jews.” By then-former Pope Benedict still suggested that Christians had a mission, implying conversion, toward Jews, rather than mere dialogue.

The Vatican insisted in a response that dialogue should exist between Jews and Christians, about whether Jesus was the Son of God. And so paradoxes of Pope Benedict’s legacy continued to echo through his dogmatic views on interfaith communication. Perhaps as Shakespeare’s Hamlet put it, Benedict could be a “little more than kin, and less than kind.”