Het evenement in Bazel ter gelegenheid van de 125e verjaardag van het Eerste Zionistische Congres | Foto: Yossi Zeliger
The event in Basel marking the 125th anniversary of the First Zionist Congress | Photo: Yossi Zeliger
Nederlands + English
Het huidige congres verschilde van het eerste doordat in de loop der jaren de Israëlische cultuur een dun laagje cynisme heeft ontwikkeld ten aanzien van het vermogen om te veranderen en te dromen over de toekomst. Maar deze week was anders.
Door: Israel Hayom – Omer Lachmanovitch
Theodor Herzl had slechts zes dagen nodig om een staat te vestigen. Of in ieder geval die periode had men nodig om te begrijpen en in zich op te nemen dat hij in deze korte tijd de basis legde voor het politieke bestaan van het Joodse volk.
Op 1 Elul, 5647 (1897) liep Herzl nog steeds rond in de Stadtcasino-concertzaal in Bazel, hees hij vlaggen en gaf hij – als een ervaren redacteur – commentaar op de hem van tevoren toegestuurde toespraken van de afgevaardigden. Vervolgens berispte hij Max Nordau en stuurde hem terug naar het hotel om zijn vrijetijdskleding te veranderen in een geklede jas, in overeenstemming met de ceremoniële dresscode. Op vrijdag 6 Elul (1897), nadat de 208 afgevaardigden waren teruggekeerd naar hun landen van herkomst, schreef Herzl in zijn dagboek: “In Bazel stichtte ik de Joodse staat.”
Waardoor realiseerde Herzl zich dat de Joodse staat was gesticht tijdens de speciale conferentie van het Eerste Zionistische Congres? Er gingen tenslotte nog eens vijftig jaar voorbij tot de daadwerkelijke onafhankelijkheidsverklaring, waarbij voor het Joodse volk een reëel gevaar van vernietiging dreigde. Herzl had in feite een visie gelanceerd die een wens uitdrukte. In de volgende regels in zijn dagboek schreef hij: “Het fundament van de staat was al gelegd in het verlangen van het volk naar een vaderland.”
Eén woord in de Hebreeuwse taal drukt de overgang uit van de metafysische gebeurtenis van het Eerste Zionistische Congres naar de fysieke gebeurtenis die de staat Israël wordt genoemd, meer dan wat dan ook, en dat woord is ‘chozeh’. In het Engels zijn er twee verschillende betekenissen van het woord ‘chozeh’. Een daarvan is ‘visionair’ en Herzl, die werd gedefinieerd als de staatsvisionair, vertegenwoordigt die visie en het geloof in de oprichting van de Joodse staat. De tweede is ‘contract’ en Herzl was degene die het contract tussen het Joodse volk en hun thuisland opstelde. In het Hebreeuws klinkt het zoveel beter, duidelijker en echter.
Zwarte geklede pakken zijn de afgelopen 125 jaar verdwenen, maar de ceremoniële emoties blijven bestaan en de historische opwinding bloeit nog steeds, aangezien vele honderden Joden zich deze week in de concertzaal van Bazel verzamelden. Ze proostten en ontmoetten elkaar, maar ze dachten ook aan één grote en altijd bestaande vraag: als de staat Israël zijn 75e jaar ingaat, wat moet het land dan vertegenwoordigen: een veilige haven voor Joden tegen constante wereldwijde bedreigingen, of een modelmaatschappij? Het voor de hand liggende antwoord, afgeleid van de verscheidenheid aan bijeenkomsten deze week in Bazel, is dat alle antwoorden correct zijn.
Herzl begreep dat de oplossingen die het Joodse volk voor zichzelf vindt, alleen de weg baant voor nog grotere oplossingen, voor een betere wereld. De “Joodse kwestie” die de wereld waarin hij leefde kwelde (Die Judenfrage) kreeg een antwoord in de werkelijke essentie van het politieke zionisme en in de oprichting van instellingen die de zionistische actie motiveerden – immigratie, vestiging en vervulling.
Zoals Dr. Micah Goodman in Bazel zei, in zijn typische profetische passie, “hebben we een nieuwe fase bereikt in de verantwoordelijkheid van het Joodse volk: als Herzl een universele oplossing voor het Joodse probleem heeft gevonden, bevinden we ons nu in een tijdperk waarin universele problemen worden opgelost door Joodse oplossingen.”
De valkuil van improvisatie
Het huidige congres verschilde van het eerste doordat in de loop der jaren de Israëlische cultuur een dun laagje cynisme heeft ontwikkeld ten aanzien van het vermogen om te veranderen en over de toekomst te dromen. De behoefte aan een visie is maar al te vaak vervangen door de behoefte om te overleven. Op de een of andere manier is de beroemde Israëlische improvisatie – die over de hele wereld bekend is geworden – berucht geworden.
Existentiële plannen, die rekening houden met de toekomst van Israël, de 100e Onafhankelijkheidsdag, het leven van onze kleinkinderen en achterkleinkinderen, en niet het volgende fiscale jaar – zijn onrealistisch geworden in een onstabiele politieke realiteit. Deze realiteit dwingt ons af te dwalen van het denken over het collectief, en onderdrukt vooral ons vermogen om te dromen en te visualiseren; om verder te kijken dan de horizon.
Maar de werkelijkheid kan snel veranderen. Herzl was een van die rechtvaardige en oprechte individuen die in staat was zichzelf boven een crisis en de neerslachtigheid van zijn tijd uit te tillen, om zich verheven inzichten en een nieuwe realiteit voor te stellen. Zo handelde hij toen hij als journalist verslag deed van de antisemitische processen tegen Édouard Drumont en Alfred Dreyfus. Zo handelde hij toen hij koppig heen en weer sjokte tussen de grote filantropen, en toen hij zich niet liet wegzinken in de politieke vuiligheid, toen de ‘protesterende Rabbijnen” in München bezwaar maakten tegen zijn voornemen om het Eerste Zionistische Congres in die stad te houden, maar verplaatsten het eenvoudig naar Bazel – en de rest is geschiedenis.
Streven naar morele perfectie
Dus als er maar één inzicht naar voren kwam uit de discussiepanels, de cocktails en de vele bijeenkomsten die deze week in Bazel werden gehouden, dan is het dat het Joodse volk de boodschap van Herzl in gedachten moet houden, de boodschap die hem gedurende meer dan 125 jaar zionisme kenmerkt: het vermogen om uit te stijgen boven bekrompenheid en lage belangen, en een visie in daden om te zetten. Het zionisme, a la Herzl, streeft naar morele en spirituele perfectie voor het Joodse volk. Dit is het contract dat hij ondertekende, en dit is het contract dat de afgelopen 125 jaar voortdurend is geratificeerd.
ENGLISH
The current congress differed from the first in that over the years Israeli culture has developed a thin layer of cynicism towards the ability to change and dream ahead. But this week was different.
By: Israel Hayom – Omer Lachmanovitch
Theodor Herzl needed only six days of action to establish a state. Or at least that period of time to understand and absorb that, in this short time, he laid the foundations for the political existence of the Jewish people.
On 1 Elul, 5647 (1897) Herzl was still running around the Stadtcasino concert hall in Basel, starching flags, commenting – like a skilled editor – on the delegates’ speeches that were sent to him ahead of time. He then reprimanded Max Nordau and sent him back to the hotel to change his casual clothes into a frock coat, in accordance with the ceremonial dress code. On Friday, 6 Elul (1897), after the 208 delegates had returned to their relevant countries, Herzl wrote in his diary: “At Basel, I founded the Jewish state.”
What made Herzl realize that the Jewish state had been founded at the special conference of the First Zionist Congress? After all, another fifty years passed until the actual declaration of independence, during which time the Jewish people faced a real danger of annihilation. Herzl had, in fact, launched a vision that expressed a desire. In the following lines in his diary he wrote: “The foundation of the state was already laid in the people’s desire for a homeland.”
One word in the Hebrew language expresses the transition from the metaphysical event of the First Zionist Congress to the physical event called the State of Israel more than anything else, and that word is “chozeh.” In English there are two separate meanings of the word “chozeh.” One is “visionary,” and Herzl, who was defined as the State Visionary, represents the vision and belief in the establishment of the Jewish state. The second is “contract,” and Herzl was the one who drafted the contract between the Jewish People and their homeland. In Hebrew it sounds so much better, clearer, and more real.
Black frock suits have disappeared over the past 125 years, but the ceremonial emotions remain and the historical excitement is still thriving, as many hundreds of Jews gathered in the Basel concert hall this week. They clinked their glasses and mingled, but they also contemplated one big and ever-existing question: as the State of Israel enters its 75th year, what should the country represent – a safe haven for Jews from constant global threats, or a model society? The obvious answer, derived from the variety of meetings this week in Basel, is that all the answers are correct.
Herzl understood that the solutions that the Jewish people find for themselves are only paving the way for even bigger solutions, for a better world. The “Jewish question” that troubled the world in which he lived (Die Judenfrage) was given an answer in the actual essence of political Zionism as well as in the establishment of institutions that motivated Zionist action – for immigration, settlement and fulfillment.
As Dr. Micah Goodman said in Basel, in his typical prophetic passion, “we have reached a new stage in the responsibility of the Jewish people: if Herzl found a universal solution to the Jewish problem, we are now in an era where universal problems are being solved by Jewish solutions.”
The Trap of Improvisation
The current congress differed from the first in that over the years Israeli culture has developed a thin layer of cynicism towards the ability to change and dream ahead. The need for a vision has been replaced, all too often, by the need for survival. In some way, the famous Israeli improvisation – which has become known all over the world – has become infamous.
Existential plans, which consider the future of Israel, the 100th Independence Day, the lives of our grandchildren and great-grandchildren, and not the next fiscal year – have become unrealistic in an unstable political reality. This reality forces us to stray from thinking about the collective, and mainly it suppresses our ability to dream and envision; to look beyond the horizon.
But reality can change quickly. Herzl was one of those righteous and upright individuals who was able to lift himself above a crisis and the low spirits of his time, in order to envision lofty insights and a new reality. This is how he acted when he, as a journalist, reported on the antisemitic trials of Édouard Drumont and Alfred Dreyfus, when he stubbornly trudged among the major philanthropists, and when he did not let himself sink into the political filth, when the “protesting Rabbis” in Munich objected to his intention to hold the First Zionist Congress in the city, but simply moved it to Basel – and the rest is history.
Strive for moral perfection
So, if only one insight emerged from the discussion panels, the cocktails and the many meetings held this week in Basel, it is that the Jewish People must remember Herzl’s message, that has characterized him for over 125 years of Zionism: the ability to rise above narrow-mindedness and low-level interests, and put a vision into action. Zionism, a la Herzl, strives for moral and spiritual perfection for the Jewish people. This is the contract he signed, and this is the contract that has been continuously ratified for the past 125 years.
