Russische buitenlandminister Sergej Lavrov (Foto: VN)
Russian foreign minister Sergey Lavrov (Photo: UN)

Nederlands + English

Israel eist verontschuldigingen van Rusland voor een serie antisemitische verdraaiingen van de Holocaust door Russische buitenlandminister Sergej Lavrov. In een interview op Italiaanse televisie beweerde Lavrov: “Hitler had Joods bloed. Volgens de wijzen van het Joodse volk zijn de ergste antisemieten zelf Joden.” Hiermee wilde hij de vraag omzeilen hoe Rusland Oekraïne wil ‘denazificeren’, terwijl Oekraïens president Volodimir Zelenski zelf Joods is. Israelisch buitenlandminister Yair Lapid liet weten de Russische ambassadeur uit te nodigen voor een “niet-zo-gemakkelijk gesprek”.

Bron: CIDI

Zulke beweringen staan aan de basis van verschillende populaire antisemitische complottheorieën, hoe vaak ze ook al zijn ontkracht. Als een beschuldiging vaak genoeg herhaald wordt, zullen mensen deze voor waar aannemen, ondanks een compleet gebrek aan bewijs, zeker als het over Joden gaat. Wie een hond wil slaan, vindt licht een stok. Hierbij, ten overvloede, nog even de feiten en achtergronden van zulke antisemitische mythes op een rij.
‘Joodse Wijzen’ en andere Russische zegenspreuken

Hitler was niet Joods. Ook niet van ‘Joods bloed’. Dit werd voor het eerst beweert door zijn politieke rivalen in de jaren ’20 van de vorige eeuw, gebaseerd op het feit dat Hitler’s grootvader aan vaderszijde niet te achterhalen zou zijn. Vage beschuldigingen van Joodse origines werden vaker onder nazi’s en in andere antisemitische kringen rondgegooid. Dit gerucht werd later opgerakeld door Hitler’s advocaat Hans Frank (géén familie van Anne!), toen Frank zelf als oorlogsmisdadiger berecht werd. Deze leugen werd vervolgens gretig door complottheoristen nagepraat.

De woordkeuze van Lavrov is eveneens opvallend, wegens een onironische verwijzing naar het meest bekende stukje Russisch antisemitisme uit de 19e eeuw. Waar Lavrov spreekt van ‘Joodse wijzen’, denkt de kenner onmiddellijk aan de Protocollen van de Wijzen van Zion, een bekend smaadschrift tegen het Joodse volk van Russische afkomst. Het boek doet zich voor als een verslag van een vergadering van samenzwerende ‘Joodse wijzen’, maar is waarschijnlijk tussen 1880 en 1905 door de Tsaristische geheime politie vervalst.

In de 19e eeuw was het de overheid van de tsaar die dergelijke complotmythes verspreidde, met verschillende dodelijke pogroms als gevolg. Aan het begin van de 20e eeuw gebruikte de Grootmoefti van Jeruzalem samenzweringen over de Joden om in 1929 en 1936 Arabieren in het Britse Mandaatgebied Palestina tot bloedbaden aan te sporen. De nazi’s verspreidden als geen andere maatschappij in de wereldgeschiedenis kwalijke mythen over Joden. In de 21e eeuw dienen complottheorieën als inspiratiebron voor synagogeschutters. Het verspreiden van fake news over Joden heeft te vaak dodelijke gevolgen gehad.

In het Jiddisj betekent ‘een Russische zegenspreuk’ een specifieke, typisch Russisch verwensing, die over je moeder gaat.

Ambassadeur op het matje

Lavrov’s opmerkingen werden fel veroordeeld door zijn Israelische tegenhanger Yair Lapid en Israelisch premier Naftali Bennett. Lapid noemde de uitspraken ‘onvergeeflijk’. “Het gebruik van de Holocaust als politieke stormram moet onmiddelijk ophouden,” klaagde premier Bennett.

Bennett doelde hiermee vermoedelijk ook op uitspraken van Oekraïens president Volodimir Zelenski, die in een toespraak aan de Knesset de Russische invasie van zijn land met de Holocaust vergeleek. Desalniettemin werd ook voorzichtige, maar felle kritiek op Rusland bedoeld. Israel heeft een noodzakelijke verstandhouding met Rusland, om ondanks de Russische aanwezigheid in Syrië doelwitten als Iraanse leveringen aan Hezbollah te kunnen bombarderen wanneer dat nodig is.

ENGLISH:

Israel is demanding an apology from Russia for a series of anti-Semitic distortions of the Holocaust by Russian Foreign Minister Sergey Lavrov. In an interview on Italian television, Lavrov claimed, “Hitler had Jewish blood. According to the sages of the Jewish people, the worst anti-Semites are themselves Jews.” In doing so, he wanted to sidestep the question of how Russia wants to “denazify” Ukraine, when Ukrainian President Volodimir Zelensky is himself Jewish. Israeli foreign minister Yair Lapid announced that he would invite the Russian ambassador to a “not-so-easy conversation.”

Source: CIDI

Such allegations are at the root of several popular anti-Semitic conspiracy theories, no matter how many times they have been debunked. If an accusation is repeated often enough, people will take it for true, despite a complete lack of evidence, especially when it comes to Jews. Whoever wants to beat a dog will find a stick easily. For the sake of completeness, here are the facts and backgrounds of such anti-Semitic myths.
Jewish Sages” and other Russian blessings

Hitler was not Jewish. Nor of “Jewish blood. This was first claimed by his political rivals in the 1920s, based on the fact that Hitler’s paternal grandfather would be untraceable. Vague accusations of Jewish origins were thrown around more often among Nazis and in other anti-Semitic circles. This rumor was later exposed by Hitler’s lawyer Hans Frank (not a relative of Anne!), when Frank himself was being tried as a war criminal. This lie was then eagerly repeated by conspiracy theorists.

Lavrov’s choice of words is also striking, because of an unironic reference to the most famous piece of Russian anti-Semitism from the 19th century. Where Lavrov speaks of “Jewish sages,” the connoisseur immediately thinks of the Protocols of the Sages of Zion, a well-known libel against the Jewish people of Russian origin. The book pretends to be an account of a meeting of conspiring “Jewish sages,” but was probably forged by the Tsarist secret police between 1880 and 1905.

In the 19th century, it was the Tsar’s government that spread such conspiracy myths, resulting in several deadly pogroms. At the beginning of the 20th century, the Grand Mufti of Jerusalem used conspiracies about the Jews to incite massacres of Arabs in the British Mandate of Palestine in 1929 and 1936. The Nazis spread malicious myths about Jews like no other society in world history. In the 21st century, conspiracy theories serve as inspiration for synagogue shooters. Spreading fake news about Jews has too often had deadly consequences.

In Yiddish, “a Russian blessing spell” means a specific, typically Russian curse, which is about your mother.

Ambassador held accountable

Lavrov’s comments were strongly condemned by his Israeli counterpart Yair Lapid and Israeli Prime Minister Naftali Bennett. Lapid called the statements “inexcusable. “The use of the Holocaust as a political battering ram must stop immediately,” complained Prime Minister Bennett.

Bennett was presumably also referring to statements made by Ukrainian President Volodimir Zelensky, who in a speech to the Knesset compared the Russian invasion of his country to the Holocaust. Nonetheless, cautious but fierce criticism of Russia was also intended. Israel has a necessary rapport with Russia in order to be able to bomb targets such as Iranian supplies to Hezbollah when necessary, despite the Russian presence in Syria.