Print screen YouTube
Nederlands + English
Vanaf de tweede week van september stopt de Israëlische biologische boer Ben Rosenberg met zijn veld te beplanten. Hij zal zijn groenten tot september in op stellages staande containers in met stof beklede kassen kweken.
Door: Israel21c
De opzet van de kas was duur en hij zal in een normaal jaar slechts ongeveer de helft van de gebruikelijke 40 seizoensvarianten kunnen telen dan die hij in het veld kweekt. Maar het wordt geen normaal jaar. Het jaar 5782 op de Joodse kalender, beginnend bij zonsondergang op 6 september, is een sabbatsjaar voor het land.
Volgens de Bijbel is elk zevende jaar in het Land van Israël een sjmita (‘vrijgave’ jaar), waarin schulden worden kwijtgescholden en velden braak liggen en geen eigenaar meer hebben. Het bevorderen van de groei door de meeste vormen van ploegen, planten en snoeien is verboden, evenals de gebruikelijke methoden van plukken en oogsten.
Elke eerder geplante groente, bloem of fruit dat tijdens het sabbatsjaar in de grond groeit, heeft een speciale heiligheid. Het mag niet worden verspild of verkocht, het moet vrij beschikbaar worden gesteld aan iedereen, in de erkenning dat het land van God is, niet van ons.
De Bijbel belooft een drievoudige overvloed in het zesde jaar van de landbouwcyclus, genoeg voor het zesde, zevende en achtste jaar totdat nieuwe gewassen kunnen worden geplant en geoogst (Leviticus 25:20-23).
In het moderne Israël doen de meeste grote commerciële boeren symbolisch afstand van het eigendom van hun land voor het sabbatsjaar, waardoor ze in de grond geteelde producten kunnen verkopen met bepaalde aanpassingen, zoals ploegen voordat shmita begint.
Boeren die ervoor kiezen om shmita letterlijk te beoefenen, kunnen verschillende methoden gebruiken om producten op de markt te blijven leveren. Een optie is om hydrocultuur of in verhoogde containers te kweken, zoals Rosenberg doet.
Zijn kwart hectare aan shmita- kassen werden gebouwd onder rabbijnse supervisie om ervoor te zorgen dat de planten geen contact hebben met de grond in zijn veld van drie hectare.
“De grond is de beste manier om voedsel te verbouwen omdat het de natuurlijke omgeving is, maar het lijdt geen twijfel dat als het land rust, het zichzelf aanvult. Ik zag dat toen ik hier 13 jaar geleden begon te telen”, zei hij.
Eenvoudige wisseling van planten zou dat doel kunnen bereiken, maar shmita is een groter concept en deze ‘overgeplante’ Amerikaan vindt het zinvol.
“Het is een emotioneel iets voor mij”, zei Rosenberg. “Het is heel bijzonder om een mitswa [gebod] te kunnen doen dat verbonden is met het land.”
‘Een geweldige ervaring’
Sandy Colb staat naast een avocadoboom op zijn liefdadigheidsboerderij Hatov V’Hameitiv.
Met dank: Sandy Colb.
De in Rehovot gevestigde octrooigemachtigde Sandy Colb is het daarmee eens.
De liefdadigheidsboerderij van Colb, Hatov V’hameitiv, levert elke week 50 ton groenten en fruit op vanuit ongeveer 200 hectare gehuurde, gekochte en geleende velden. De oogst wordt uitgedeeld aan 35 sociale diensten voor toewijzing aan Israëlische bevolkingsgroepen met een voedingstekort.
In sabbatsjaren overleggen hij en zijn boerderijteam met een plaatselijke rabbijn om ervoor te zorgen dat ze zich strikt houden aan de regels voor het laten rusten van de grond.
“Ik denk dat Sjmita een grote mitswa is , en we doen het goed. Het is nogal complex, maar het dwingt je om dingen op een andere manier te doen”, zegt Colb. “Je moet het gewoon heel zorgvuldig plannen en met de juiste instelling is het een geweldige ervaring.”
Een groot deel van zijn gebied is beplant met fruitbomen die voortdurend produceren.
Kastomaten telen op Hatov V’Hameitiv liefdadigheidsboerderij.
Met dank: Sandy Colb.
“Bij citrusbomen en de meeste andere boomgewassen begint de vorming van de vrucht voor shmita en kunnen die tijdens het shmita- jaar worden geplukt,” legt hij uit.
Vruchten die tijdens het sabbatsjaar worden gevormd, zullen de speciale geheiligde status hebben, ook al wordt het geplukt nadat shmita voorbij is.
“Groenten zijn anders”, zei hij, omdat ze elk seizoen opnieuw moeten worden geplant.
Sommige veldgewassen kunnen vroeg worden geplant om te voorkomen dat ze in het zevende jaar worden geplant. Colb teelt groenten zoals tomaten en komkommers in kassen, losgekoppeld van de grond.
Hij maakt er een punt van om geen werknemers te ontslaan tijdens shmita, “maar we zullen tegen het einde van het jaar minder losse werknemers gebruiken omdat we niet zullen planten.”
Agricultuur-technologie voor shmita
Aan het eind van de jaren vijftig richtte het Israëlische ministerie van Landbouw een eenheid voor landbouw op volgens de Thora in het vulkanische centrum van de organisatie voor landbouwonderzoek van het ministerie.
Deze eenheid, ontwikkeld door Moshe Sachs, een oprichter van Kibbutz Shaalbim, experimenteerde met oplossingen voor het verbouwen van gewassen zonder de shmita- regels te schenden, zoals het kweken van rozen in hooibalen in plaats van in de grond.
Joshua Klein nam de eenheid in 1989 over. Klein, gepromoveerd in plantenwetenschappen aan de Cornell University, begon met het introduceren van technieken voor het beheer van fruitboomgaarden en wijngaarden tijdens shmita .
Een innovatie is: chemische verdunning, waarbij het aantal bloemen wordt verminderd om groter fruit van hogere kwaliteit te bevorderen zonder verboden snoei uit te voeren.
Een ander project was het ontwikkelen van behandelingen voor zaailingen om droogteresistentie te induceren, zodat gewassen vroeg kunnen worden gezaaid, voordat shmita en het regenseizoen beginnen.
“Er is een experiment gaande, gefinancierd door de hoofdwetenschapper van het Ministerie van Landbouw, m.b.t. het vroeger snoeien van de wijngaard in de herfst vóór Rosj Hasjana van een sjmita-jaar, in plaats van de gebruikelijke timing in de lente, als je een opbrengst aan druiven wilt hebben tijdens shmita,’ zei Klein.
Dr. Joshua Klein, hoofd van de Eenheid voor Landbouw van het Israëlische Ministerie van Landbouw, snoeit wilgen bij het Agriculture Research Organization-Volcani Center.
Met dank: Maoz Aizikovitz.
“Als je helemaal geen opbrengst wilt hebben, kun je extreem snoeien en zullen de wijnstokken pas in het achtste jaar opbrengen tijdens het vernieuwen van de wijngaard.”
De plantenwetenschappers van de eenheid proberen ook de opslag van de in het zesde jaar geoogste producten uit te breiden, zodat ze in het zevende jaar kunnen worden verkocht.
Experimentele benaderingen variëren van inpakken in plastic (gedeeltelijk succesvol met citroenen) tot besproeien met muntolie (succesvoller voor aardappelen dan wortelen).
“Al deze projecten zijn relevant voor boeren die geen shmita houden, maar ook voor boeren buiten Israël”, benadrukt Klein, die over de hele wereld lezingen geeft en vragen van landbouwstudenten, boeren en rabbijnen beantwoordt.
Hij legt uit dat shmita alleen van toepassing is binnen de grenzen die door de oude Israëlieten werden bepaald bij hun terugkeer uit de Egyptische slavernij. Dit is exclusief de zuidelijke Arava-vallei en grote delen van de Negev, waar de landbouw gewoon doorgaat.
Voor-en nadelen
Volgens Klein is het belangrijkste ecologische voordeel van het een jaar braak laten liggen van het land, dat ziekten de grond niet kunnen aantasten.
“Nematoden, wormachtige dieren die in de grond leven en op wortels kauwen en zo planten beschadigen en infecteren met ziekten, sterven door gebrek aan voedsel. Hetzelfde kan gebeuren met andere ziekten, want zonder voedsel is er geen plaats voor de ziekte om te blijven bestaan, dus je begint het achtste jaar met een schonere lei, “zei Klein.
“Aan de andere kant verbruikt het vrij laten groeien van onkruid tijdens shmita water dat in de grond is opgeslagen en dat anders zou kunnen worden gebruikt voor gewassen na shmita, en het zorgt voor een zeer grote investering in tijd en geld om het veld weer productief te maken”, voegt hij eraan toe. “We hebben methoden ontwikkeld om onkruid in braakliggende velden te bestrijden om op die manier water en moeite te besparen.”
Er is nog een voordeel, dat hij niet wetenschappelijk kan bewijzen.
“Ik begrijp de reden niet, maar wijn van de druivenoogst van Shmita is een superieure oogst geweest in vier van de vijf Shmita- jaren dat ik in Israël ben geweest”, zegt hij.
Druiven weggeefactie
Ari Pollack is een partner in Tom Winery , opgericht na het sabbatsjaar dat eindigde op Rosh Hashanah 2008.
Deze ‘winery’ produceert jaarlijks ongeveer 4.500 flessen van zijn cabernet sauvignon-, cabernet franc-, merlot- en shiraz-druiven.
Toen hun eerste shmita in 2014 naderde, snoeiden Pollack en hoofddruiventeler/wijnmaker Tomer Pnini de wijnstokken in hun zeven en een halve hectare grote Kerem Meirav-wijngaard net voor Rosj Hasjana.
“Het is riskant om het voor de herfst te doen, omdat de wijngaard vroeg kan ‘ontwaken’, maar het ging goed”, zegt Pollack, die daarnaast in de hightech werkt.
De partners namen de Bijbelse vermaning serieus om de shmita-opbrengst niet te verkopen of te verspillen.
“Toen onze druiven rijp waren, stuurden we berichten op Facebook en e-mail dat iedereen gratis kon komen plukken, en we zouden hen helpen wijn te maken van de druiven die ze geplukt hadden,” zei Pollack. “Alles werd geplukt.”
De Kerem Meirav-wijngaard van Tom Winery.
Met dank: Tom Winery.
Een krachtige boodschap
Om zich voor te bereiden op de komende shmita, hebben Pollack en Pnini de wijnproductie met 50 tot 70 procent opgevoerd als indekking tegen inkomstenderving in het zevende en achtste jaar.
Maar pre-shmita snoeien is misschien niet mogelijk, omdat Rosj Hasjana dit jaar vroeg valt.
“Misschien oogsten we het zesde jaar na de vakantie nog. Als dat zo is, kunnen we lange tijd niet snoeien, omdat het doel van snoeien is om beter fruit te krijgen en dat kun je niet doen nadat shmita is begonnen”, legt Pollack uit.
Om een oplossing te vinden, kunnen ze deskundigen raadplegen zoals Yishai Netzer van de afdeling chemische technologie van de Ariel University, die snoeimethoden test voor shmita .
Cabernet franc-druiven geteeld in de Kerem Meirav-wijngaard. Met dank: Tom Winery.
‘Het is een grote geloofsbeproeving om in het bewerken van het land een pauze te nemen,’ gaf Pollack toe. “Vooral in de huidige wereldwijde markt waar je alles op elk moment kunt krijgen.”
Toch vinden hij en Pnini shmita zinvol.
“Iedereen heeft het over sociale rechtvaardigheid en het overbruggen van de kloof tussen arm en rijk, en hier hebben we elk zevende jaar iets waar geen rijken en geen armen bestaan; iedereen is gelijk. Onthouden dat het land van Hem is en niet van ons, dat is een behoorlijk krachtige boodschap’, zegt Pollack.
Ari Pollack en zijn zoon Benayahu oogsten druiven in 2015.
Met dank: Ari Pollack.
Shmita- innovaties
Landbouwkundigen van het non-profit Instituut voor Torah en het Land van Israël (Machon HaTorah Ve’HaAretz) leren Israëlische gemeenten hoe ze bij het algemeen tuinieren de shmita- regels kan volgen .
Voorafgaand aan het sabbatsjaar schakelen ze over van eenjarige naar vaste planten en voeren ze seizoensbehandelingen uit. Gedurende het jaar behouden en onderhouden ze alleen bestaande bomen en planten.
Het instituut geeft ook voorlichting aan het publiek over tuinieren tijdens shmita en manieren voor het distribueren, verwerven en hanteren van producten uit het zevende jaar.
“Het is heel belangrijk dat we in onze tuinen het land laten rusten en erkennen dat de vruchten niet van ons zijn. We mogen onze tuinen onderhouden, maar laten iedereen komen om te oogsten wat voor shmita was geplant ”, zegt Rabbi Moshe Bloom van de Engelstalige afdeling van het instituut.
Om ervoor te zorgen dat zaden die vroeg voor Rosj Hasjana zijn geplant, niet ontkiemen en sterven voor het regenseizoen, adviseert het instituut boeren om dichter en dieper te zaaien en geen water te geven. Op deze manier zullen de zaden pas ontkiemen als de vroege herfst-/winterregens komen.
Een van de landbouwkundigen van het instituut kocht een speciale koelkast in Europa voor een uniek gebruik in Israël: om de koppen van de kool zonder insecten drie maanden vers te houden. Dit stelt boeren in staat extra kool te planten, deze te plukken net voordat shmita begint, op te slaan en te verkopen gedurende de eerste drie maanden van het sabbatsjaar.
“Misschien zijn deze technologieën de vervulling van de Torah-belofte van een overschot in het zesde jaar”, zei Bloom. “We zullen niet afhankelijk zijn van bronnen buiten Israël en we zullen genoeg te eten hebben in het zevende en achtste jaar.”
Het Instituut voor ‘Torah en het Land van Israël’ biedt rondleidingen over zijn innovaties met betrekking tot shmita en andere Bijbelse landbouwwetten.
Israel365 helpt momenteel boeren te compenseren die hun velden braak moeten laten liggen tijdens het sabbatsjaar. Klik hier voor meer informatie.
*******************************************
ENGLISH:
Print screen youtube
Starting the second week of September, Israeli organic farmer Ben Rosenberg will stop planting in the field. He will grow his veggies in raised containers inside fabric-covered hothouses until next September.
Source Israel21c
The hothouse setup was expensive, and he will only be able to grow about half the usual 40 seasonal varieties he raises in the field during a normal year. But it’s not going to be a normal year. The year 5782 on the Jewish calendar—starting at sundown on Sept. 6—is a sabbatical year for the land.
According to the Bible, every seventh year in the Land of Israel is a shmita (“release”) year, when debts are canceled and fields lie fallow and ownerless. Promoting growth through most forms of plowing, planting and pruning is forbidden, as are the usual methods of reaping and harvesting.
Any previously planted vegetable, flower or fruit that grows in the soil during the sabbatical year has a special sanctity. It must not be wasted or sold—it should be made available freely to anyone, in acknowledgement that the land is God’s, not ours.
The Bible promises a triple bounty in the sixth year of the agricultural cycle—enough for the sixth, seventh and eighth years until new crops can be planted and harvested (Leviticus 25:20-23).
In modern Israel, most large commercial farmers symbolically relinquish ownership of their land for the sabbatical year, enabling them to sell produce grown in the soil with certain modifications, such as plowing before shmita begins.
Farmers choosing to practice shmita more literally can use various methods to continue providing produce to the market. One option is to grow hydroponically or in raised containers, as Rosenberg does.
His quarter acre of shmita hothouses were built under rabbinical supervision to ensure the plants have no contact with the soil in his three-acre field.
“The ground is the best way to grow food because it’s the natural environment, but there’s no doubt that if the land rests it replenishes itself. I saw that when I started growing here 13 years ago,” he said.
Simple crop rotation could accomplish that goal, but shmita is a larger concept and is meaningful to this transplanted American.
“It’s an emotional thing for me,” said Rosenberg. “To be able to do a mitzvah [commandment] that is connected to the land is very special.”
‘A wonderful experience’
Sandy Colb stands next to an avocado tree on his Hatov V’Hameitiv charity farm.
Credit: Sandy Colb.
Rehovot-based patent attorney Sandy Colb agrees.
Colb’s charity farm, Hatov V’hameitiv, provides 50 tons of fruits and vegetables each week from approximately 200 acres of leased, bought and borrowed fields. The harvest is distributed to 35 social-service agencies for allocation to nutritionally challenged Israeli populations.
In sabbatical years, he and his farm team consult with a local rabbi to make sure they strictly adhere to rules about resting the soil.
“I think shmita is a great mitzvah, and we do it right. It’s rather complex, but it forces you to do things in a different way,” said Colb. “You just have to plan it very carefully and, with the proper attitude, it’s a wonderful experience.”
Much of his acreage is devoted to fruit trees that produce perennially.
Met dank: Sandy Colb.
Hothouse tomatoes growing at Hatov V’Hameitiv charity farm.
Credit: Sandy Colb.
“Citrus and most other tree crops form before shmita begins and can be picked during the shmita year,” he explained.
Fruit that forms during the sabbatical year will have the special sanctified status even though it will be picked after shmita is over.
“Vegetables are different,” he said, because they must be planted anew each season.
Some field crops can be planted early to avoid planting during the seventh year. Colb raises veggies such as tomatoes and cucumbers in greenhouses, disconnected from the ground.
He makes a point not to furlough any employees during shmita, “but we will use contractors less toward the end of the year because we won’t be planting.”
Ag-tech for shmita
In the late 1950s, the Israeli Ministry of Agriculture established a Unit for Agriculture According to the Torah at the ministry’s Agricultural Research Organization-Volcani Center.
Pioneered by Moshe Sachs, a founder of Kibbutz Shaalbim, this unit experimented with solutions for growing crops without violating shmita rules, such as raising roses in hay-bales rather than in the ground.
Joshua Klein took over the unit in 1989. Arriving with a PhD in plant science from Cornell University, Klein began introducing techniques for managing fruit orchards and vineyards during shmita.
One innovation is chemical thinning, which reduces the number of flowers to promote bigger, higher-quality fruit without performing any prohibited pruning.
Another project was developing seedling treatments to induce drought resistance so that crops can be sown early, before shmita and the rainy season begin.
“We have an experiment funded by the chief scientist of the Ministry of Agriculture on early [vineyard] pruning in the fall before Rosh Hashanah of a shmita year, rather than the usual timing in the spring, if you want to have a yield of grapes during shmita,” said Klein.
Dr. Joshua Klein, head of the Israeli Ministry of Agriculture’s Unit for Agriculture, pruning willows at the Agriculture Research Organization-Volcani Center. Credit: Maoz Aizikovitz.
“If you don’t want to have a yield at all, you can do extreme pruning and the vines will only yield in the eighth year while renewing the vineyard.”
The unit’s plant scientists also are trying to extend storage of produce harvested in the sixth year so that it can be sold in the seventh year.
Experimental approaches range from wrapping in plastic (partially successful with citrons) to spraying with mint oil (more successful for potatoes than carrots).
“All of these projects have relevance to farmers who don’t keep shmita, as well as to farmers outside Israel,” emphasizes Klein, who lectures across the world and answers questions from agriculture students, farmers and rabbis.
He explains that shmita applies only within the borders settled by the ancient Israelites upon their return from Egyptian slavery. This excludes the southern Arava Valley and large portions of the Negev, where farming continues as usual.
Advantages and disadvantages
According to Klein, the main ecological advantage of letting the land lie fallow for a year is that diseases cannot infect unplanted soil.
“Nematodes—worm-like animals that live in the ground and chew on roots, and thus damage and infect plants with disease—die from lack of food. The same can happen with other diseases because with no food, there is no place for the disease to remain established, so you start the eighth year with a cleaner slate,” said Klein.
“On the other hand, letting weeds grow freely during shmita consumes water stored in the ground that could otherwise be used for crops after shmita, and makes for a very large investment in time and money to return the field to a productive state,” he added. “We developed methods of managing weeds in fallow fields to save water and effort.”
There is another advantage, that he can’t prove scientifically.
“I do not understand the reason, but wine from the grape harvest of shmita has been a superior vintage in four out of the five shmita years I have been in Israel,” he says.
Grape giveaway
Ari Pollack is a partner in Tom Winery, founded after the sabbatical year that concluded at Rosh Hashanah 2008.
The boutique operation produces about 4,500 bottles annually from its cabernet sauvignon, cabernet franc, merlot and shiraz grapes.
When their first shmita approached in 2014, Pollack and head grape-grower/winemaker Tomer Pnini pruned the vines in their seven-and-a-half-acre Kerem Meirav vineyard just before Rosh Hashanah.
“It’s risky to do it before the fall because the vineyard can ‘wake up’ early, but we were okay,” says Pollack, who works in high-tech on the side.
The partners took seriously the Bible’s admonition not to sell or waste the shmita fruit.
“When our grapes were ready, we sent messages on Facebook and email that anyone could come pick for free, and we would help them make wine from the grapes they picked,” Pollack said. “Everything was picked.”
The Kerem Meirav vineyard of Tom Winery.
Credit: Tom Winery.
A powerful message
To prepare for the coming shmita, Pollack and Pnini stepped up wine production by 50 percent to 70 percent as a hedge against lost income in the seventh and eighth years.
But pre-shmita pruning may not be possible, because Rosh Hashanah comes early this year.
“We might still be harvesting the sixth year after the holiday. If so, we won’t be able to prune for a long time because the point of pruning is to get better fruit and you can’t do that after shmita begins,” explained Pollack.
To find a solution, they may consult with experts such as Yishai Netzer from the chemical engineering department of Ariel University, who is testing methods of pruning before shmita.
Cabernet franc grapes grown at Kerem Meirav vineyard.
Credit: Tom Winery.
“It’s a big test of faith to take a break from working the land,” Pollack admitted. “Especially in today’s global market where you can get anything anytime.”
Yet he and Pnini find shmita meaningful.
“Everyone is talking about social justice and bridging gaps between poor and rich, and here we have something every seven years where there is no rich and no poor; everyone is equal. To remember that the land is His, not ours—it’s a pretty powerful message,” says Pollack.
Ari Pollack and his son Benayahu harvesting grapes in 2015.
Credit: Ari Pollack.BY
Shmita innovations
Agronomists from the nonprofit Institute for Torah and the Land of Israel (Machon HaTorah Ve’HaAretz) teach Israeli municipalities how public gardening can follow shmita rules.
Prior to the sabbatical year they switch from annuals to perennials and perform seasonal treatments. During the year, they only preserve and maintain existing trees and plants.
The institute also educates the public about home gardening during shmita, and mechanisms for distributing, acquiring and handling seventh-year produce.
“It is very important that in our gardens we let the land rest and acknowledge that the fruits are not ours. We may maintain our gardens but allow everyone to come and harvest what was planted before shmita,” says Rabbi Moshe Bloom of the institute’s English-language department.
To ensure seeds planted early before Rosh Hashanah don’t sprout and die before the rainy season, the institute advises farmers to sow more densely and deeply and avoid watering. This way, the seeds will sprout only after the early fall/winter rains arrive.
One of the institute’s agronomists bought a special refrigerator in Europe and found a unique use for it in Israel—keeping heads of bug-free cabbage fresh for three months. This enables farmers to plant extra cabbage, pick it just before shmita begins, store it and sell it for the first three months of the sabbatical year.
“Maybe these technologies are the fulfilment of the Torah’s promise of a surplus in the sixth year,” said Bloom. “We won’t have to rely on sources outside of Israel and we will have enough to eat in the seventh and eighth years.”
The Institute for Torah and the Land of Israel offers tours of its innovations concerning shmita as well as other biblical agricultural laws.
Israel365 is currently helping compensate farmers who must abandon their fields during the Sabbatical year. To learn more, click here.
