De voormalige synagoge in Chmielnik, Polen.
The former synagogue in Chmielnik, Poland.
(Wojciech Domagała/Wikimedia Commons)

Nederlands + English

Voor de Holocaust was de bevolking van de stad Chmielnik in Polen ongeveer 80% Joods. Sefardische Joden, uit Spanje verdreven tijdens de inquisitie, vestigden zich in Chmielnik en bouwden uiteindelijk een synagoge in 1638.

Bron: JTA

Na de oorlog waren er nog maar vier Joden over. Vandaag de dag herbergt het gebouw een museum over het Joodse leven en de geschiedenis van de stad.

Nu is er nog een Joods erfgoed ontdekt, op een onwaarschijnlijke plek.

Een paar jaar geleden kocht Marian Zwolski, een zakenman uit Chmielnik, een voormalige nachtclub die al 15 jaar gesloten was. Toen hij de deur van de kelder van zijn nieuwe pand opende, ontdekte hij iets onverwachts: een mikwe, of Joods ritueel bad.

De blauw-witte vloertegels van het bad liggen er nog steeds, net als de davidsterren op de muur. Een kleinere mikvah, waarschijnlijk gebruikt door vrouwen, bevindt zich in een aangrenzende kamer.

“Het is verbazingwekkend,” zei Meir Bulka, die zich inzet voor het behoud van Joods erfgoed in Polen, in een interview met Haaretz. “Je gaat de kelder binnen en je bent in een andere wereld. Het is als een tijdcapsule.”

Net de trap op van de mikvah – die vol water staat – zijn overblijfselen van de voormalige Sphinx club: een Heineken bord, een paal voor strippers, decoraties van het oude Egypte en veel schimmel en lekken, volgens het Haaretz rapport.

Zwolski, die ook een begrafenisonderneming runt in het nabijgelegen Kielce – de plaats van een pogrom in 1946 waarbij 42 Joden werden gedood – vertelde Haaretz dat hij hoopt zijn nieuwe mikvah om te vormen tot een toeristische attractie, mogelijk een museum.

“Ik ben hier geboren en getogen, dus ik geef om de geschiedenis van deze plek. Ik wil niet dat het verdwijnt,” zegt Zwolski. “Ik moedig de mensen aan om zich het verleden te herinneren en ik doe ook een beroep op jullie, de Joden, om het te bewaren en ervoor te zorgen dat het wordt herdacht.”

 

*********************************************

ENGLISH

Before the Holocaust, the population of the town of Chmielnik, Poland, was around 80% Jewish. Sephardic Jews, having been expelled from Spain during the Inquisition, settled in Chmielnik and eventually built a synagogue in 1638.

Source: JTA

After the war, only four Jews remained. Today, the building houses a museum of the town’s Jewish life and history.

Now another Jewish heritage site has been discovered, in an unlikely place.

A few years ago, Marian Zwolski, a businessman from Chmielnik, purchased a former nightclub that has been closed for 15 years. When he opened the door to the basement of his new property, he discovered something unexpected: a mikvah, or Jewish ritual bath.

The bath’s blue and white floor tiles are still there, as are Stars of David on the wall. A smaller mikvah, likely used by women, is in a neighboring room.

“It’s astonishing,” said Meir Bulka, who advocates for the preservation of Jewish heritage in Poland, in an interview with Haaretz. “You enter the basement, and you’re in another world. It’s like a time capsule.”

Just up the stairs from the mikvah — which is full of water — are remnants of the former Sphinx club: a Heineken sign, a pole for strippers, decorations of ancient Egypt and plenty of mold and leaks, according to the Haaretz report.

Zwolski, who also operates a funeral home in nearby Kielce — the site of a 1946 pogrom that killed 42 Jews — told Haaretz he is hoping to turn his new mikvah into a tourist attraction, possibly a museum.

“I was born and raised here, so I care about the history of the place. I don’t want it to disappear,” Zwolski says. “I encourage the people to remember the past and I also call on you, the Jews, to preserve it and see to it that it is memorialized.”