Documenten in de archieven van de Russische veiligheidsdiensten onthullen de wreedheden begaan door de nazi’s in Oost-Europa; Letse soldaat getuigde: ‘Zo heb ik 320 Joden vermoord’; de Gestapo verhoogde de lonen van Oekraïense politieagenten die Joden vermoordden, en de Duitsers begroeven duizenden Joden levend

Bron: Ynet News  – Itamar Eichner

De Russische Federale Veiligheidsdienst (FSB), voorheen de KGB, publiceerde ter gelegenheid van de Internationale Holocaustherdenkingsdag 11 geheime documenten over de moord op Joden in de gebieden van de voormalige Sovjet-Unie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Deze documenten lagen 82 jaar lang verborgen in de Russische archieven en worden nu pas gepubliceerd om de rol van de voormalige USSR bij de bevrijding van Auschwitz te onthullen, evenals de rol van Oekraïense nationalisten in dienst van de nazi’s bij de moord op Joden.

De FSB schrijft in de inleiding van de presentatie van de documenten dat de Russische veiligheidsdiensten waren belast met het verzamelen van bewijsstukken van de wreedheden van de nazi’s tegen Sovjetburgers en krijgsgevangenen in het tijdelijk bezette gebied van de Sovjet-Unie. Deze getuigenissen kwamen van de speciale afdelingen van de NKVD, het Volkscommissariaat voor Binnenlandse Zaken, het ministerie van Binnenlandse Zaken van de Sovjet-Unie. Oorspronkelijk waren ze belast met het uitvoeren van regulier politiewerk en het toezicht houden op de Sovjetgevangenissen en werkkampen. Uiteindelijk raakten ze betrokken bij interne spionage, waaronder het samenwerken met eenheden van het Rode Leger, met partizaneneenheden, bij onderzoeken naar Duitse krijgsgevangenen en hun collaborateurs, en bij de inbeslagname van documenten.

Babi Yar-monument ( Foto: shutterstock )

Op 6 december 1942 stuurde de NKVD documenten naar de instantie die verantwoordelijk is voor buitenlandse betrekkingen (NKID) in de Sovjet-Unie met informatie over “Duitse wreedheden tegen de Joodse bevolking op het grondgebied van de Sovjet-Unie dat tijdelijk bezet was door de vijand.”

Het document stelt: “De executie van Joden in Feodosia (havenstad aan de Zwarte Zee aan de zuidoostkust van het Krim-schiereiland) ging gepaard met ongekend geweld en martelingen. Iedereen werd uitgekleed, inclusief baby’s, dus naakte Joodse mensen wachtten in de kou, in een sneeuwstorm, op hun beurt om in het veld doodgeschoten te worden. De Joden werden gedwongen in de loopgraaf te gaan liggen, daarna werden ze doodgeschoten met machinegeweren, bedekt met een laag aarde, waarop een nieuwe rij levende mensen, naakt, gek van angst, moest gaan liggen en ook zij werden doodgeschoten. Alle kinderen werden in het bijzijn van hun ouders vergiftigd met een gif dat was toegediend door een ziekenhuisarts.’

Het notitieboekje van de dood door een Letse tekenaar

Het document verwijst naar het feit dat de nazi’s een ‘hulppolitie’ van lokale nationalisten in het leven hadden geroepen, die directe daders van gruwelijke misdaden werden. “Op 26 en 27 augustus 1942 organiseerde de Gestapo in veel steden in West-Oekraïne, met de actieve deelname van Oekraïense nationalisten, een etnische zuivering. Als resultaat werd de plaatselijke Joodse bevolking bijna weggevaagd. Bovendien blijkt uit de documenten dat de Gestapo, vlak voordat het bloedbad begon, de salarissen van politieagenten verhoogde tot 1.600 Karbovanets (toenmalig Oekraïense munteenheid) voor politieagenten met gezinnen en tot 800 Karbovanets voor één persoon, per maand.

In het document wordt melding gemaakt van de deelname aan massamisdaden van nazi-collaborateurs onder lokale nationalisten en verraders. “Onmiddellijk na de bezetting van Letland door Duitse soldaten, in juli 1941, werden in Riga 60.000 joden van de Joodse bevolking doodgeschoten. Hele gezinnen werden doodgeschoten, ongeacht hun leeftijd. Kinderen werden uit hun armen gerukt en onmiddellijk voor hun ogen gedood of levend naar beneden geslingerd in vooraf gegraven kuilen”, aldus het document

Alle Joden in Ludza, Letland, werden neergeschoten, op zes na.
In de stad Ludza in Letland werden bijna alle Joden doodgeschoten. Er bleven slechts zes Joden over, die door de Duitsers werden ingezet als experts in bepaalde ambachten. Massa-executies van Joden vonden ook plaats in Liepaja en andere steden in Letland. De executies werden uitgevoerd door leden van de Letse fascistisch-militante organisatie Aizsargi, en de Duitsers bestempelden deze daden als ‘vergeldingsdaden van het Letse volk’. In het document staat dat de burgerbevolking verontwaardigd was over de wreedheden van de nazi’s tegen de Joodse bevolking. “De bevolking haatte de Duitsers vanwege zulke wreedheden. Er waren veel gevallen in Minsk waarin mensen gek werden toen ze zagen hoe de Duitsers hun Joden en gevangenen behandelden, die in grote aantallen op straat werden doodgeschoten”, aldus het document.

De gehele Joodse bevolking, voornamelijk oude mannen, vrouwen en kinderen, arriveerde op de aangewezen verzamelplaats, waar ze allemaal werden doodgeschoten. Zo werden in Kiev tot 30.000 Joden doodgeschoten

De verkregen informatie maakte het mogelijk om de tactieken van de nazi’s te traceren, die probeerden haat tegen joden onder de lokale bevolking aan te wakkeren. Na een explosie in het kantoor van een Duitse commandant in september 1941 ontstonden er bijvoorbeeld branden in Kiev. De Duitse regering gaf de Joden de schuld.

“Na de brand begonnen de Duitsers geruchten te verspreiden en kondigden ze officieel in de krant aan dat Joden verantwoordelijk waren voor de explosies en branden. Op 28 september 1941 werden er in de hele stad mededelingen gepubliceerd, waarin Joden werd bevolen zich te verzamelen op de Lukyanovsko-begraafplaats de volgende ochtend. De gehele Joodse bevolking, voornamelijk oude mannen, vrouwen en kinderen arriveerden op de aangewezen verzamelplaats, waar ze allemaal werden doodgeschoten. Zo werden in Kiev tot 30.000 Joden doodgeschoten”, aldus informatie in een van de documenten. .

Sovjet-troepen vinden Joodse massagraven ( Foto: AP )

Er is ook een gruwelijke beschrijving van hoe de Duitsers de Joden executeerden, evenals de Oekraïners die de Joden hielpen hun bezittingen (tegen betaling) te vervoeren, ondanks hun argumenten dat ze geen Joden waren. Na de executies in de moordkuil is er een schokkende beschrijving van een 12-jarige jongen die opstond en begon te schreeuwen dat hij geen Jood was maar een Oekraïner. De jongen verwijderde het zand uit zijn ogen en zijn hele gezicht zat vol bloed. Op dat moment viel een Duitse soldaat hem aan, schoot hem in de ogen en doodde hem.

Onder de documenten bevond zich een brief van een Letse soldaat, die aan de zijde van de nazi’s in Leningrad vocht, waarin hij op humoristische wijze schrijft hoe hij 320 Joden vermoordde. “Ik heb Joden gekieteld en ik heb er 320 gedood. We waren een groep van acht soldaten en we brachten de Joden ‘geluk'”, schreef de soldaat en voegde eraan toe: “We schoten allemaal met geweren. Het schieten ging uitstekend.”

Volgens gegevens van 27 maart 1942 werd in de stad Minsk “een groep Joden opgedreven om te werken, sommigen van hen gekleed in lompen. Hun uiterlijk was verschrikkelijk. Onder hen waren veel jonge meisjes en oude mannen, die zich voortsleepten, omvielen van zwakte. De bewakers schopten ze weg. Ze hadden allemaal zespuntige gele sterren met de woorden ‘Jood’ op hun borst en rug genaaid.’ Ongeveer 75.000 Joden werden van Hamburg naar Minsk gebracht en slechts 15.000 overleefden. De lokale bevolking zei dat er destijds al drie pogroms tegen de Joden waren door de Duitsers en Litouwers.

Het aantal vermoorde Joden in elke stad
De documenten beschrijven het huiveringwekkende aantal Joden dat in tientallen steden werd vermoord en hoeveel van hen erin slaagden te ontsnappen. Op 9 augustus 1942 kregen de Joden bijvoorbeeld in de stad Voroshilovsk te horen dat ze drie dagen lang met 30 kg waardevolle spullen en voedsel moesten arriveren. Op 12 augustus arriveerden 700 Joden en ze werden allemaal vermoord. De spullen die ze meebrachten, werden overgebracht naar Duitsland. In de stad Kislovodsk werden 1.500 Joden vermoord; en in de stad Pyatigorsk werden 3.000 Joden vermoord. De nazi’s hebben, met de hulp van het hoofd van de Joodse gemeenschap, alle Joden in de stad Krasnodar opgepakt, geëxecuteerd en hun lichamen begraven. In Rokytne verzamelden ze 1.600 Joden en verdeelden ze in rijen van zes personen. Politieagenten begonnen vrouwen neer te schieten. Joden begonnen te schreeuwen en weg te rennen. De politieagenten begonnen de Joden op straat te achtervolgen en schoten overal heen, zodat ze ook de omliggende Oekraïners en Polen raakten. In totaal kwamen 2.400 mensen om het leven.

Identificatie van lichamen in Oekraïne van vermoorde Joden

In de documenten staat dat Polen en Oekraïners die Joden verborgen hielden, samen met Joden werden vermoord. In de stad Ludwipol werden bijvoorbeeld vijf Poolse families vermoord. In de stad Marioepol vermoordden ze 10.000 Joden, waaronder 3.000 kinderen. Op 27 december 1941 vermoordden de Duitsers in het Bereznyaki-gebied 350 Joden, van wie er 120 levend werden begraven. In de regio Dnipro moesten de overlevende joden een boete van 30 miljoen roebel betalen. Ze slaagden er niet in het geld bijeen te brengen en werden allemaal vermoord.

Sociaal activist Alex Tanzer, zoon van een overlevende van de Holocaust, zei: “Elk jaar publiceert Rusland op de Internationale Holocaustherdenkingsdag geheime documenten over de moord op Joden op het grondgebied van de voormalige Sovjet-Unie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook dit jaar publiceerden ze documenten uit een archief dat daar 82 jaar lang begraven lag. Namens de families van overlevenden van de Holocaust eis ik dat president Poetin alle documenten vrijgeeft over de moord op joden door de nazi’s. Dit kan niet alleen helpen bij het onderzoek, maar ook veel families helpen bij het vinden van wat er met hun familieleden is gebeurd. Mijn moeder is haar hele leven al op zoek naar haar broer Eli en heeft geen antwoord kunnen krijgen op de vraag wat er met hem is gebeurd. Het is ongelooflijk dat ze in het geheim details bijhouden over de wreedheden van de Nazi’s en exploiteren publicaties voor politieke doeleinden.”