Een gewapende schildwacht houdt de wacht terwijl vijandelijke vreemdelingen geïnterneerd door Engeland, binnenlopen in een interneringskamp in het VK, 2 juni 1940. (AP)
Nederlands + English
Een nieuw boek werpt licht op het weinig bekende verhaal van duizenden Duits-Joodse vluchtelingen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in interneringskampen in Groot-Brittannië werden vastgehouden – waaronder enkele van mijn voorouders.
Door The Times of Israel – AMY SPIRO
Het was mei 1940 en Britse burgers werden gegrepen door een golf van paniek dat Duitsland elk moment bij de kusten zou binnenvallen.
Doodsbang voor een op handen zijnde aanval, gaf de Britse regering toestemming voor de arrestatie en detentie van alle Duitse burgers die in Groot-Brittannië wonen. Uiteindelijk werden ongeveer 30.000 Duitsers opgepakt en naar interneringskampen gestuurd – de overgrote meerderheid van hen waren Joodse vluchtelingen die voor de nazi’s waren gevlucht, velen met Britse hulp.
Onder hen waren mijn grootvader, mijn overgrootvader en mijn oudoom. Die drie mannen behoorden tot de ongeveer 2.000 mensen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Hutchinson Camp op het eiland Man werden vastgehouden.
Mijn overgrootvader, rabbijn Dr. Paul Holzer, en mijn grootvader, Otto Levy, stierven allebei voordat ik werd geboren. Familieleden zeggen dat geen van hen – noch mijn oudoom, Marcus Horovitz – uitgebreid sprak over hun ervaringen in het kamp.
Een nieuw boek van de Britse journalist Simon Parkin, ‘ The Island of Extraordinary Captives ‘, belicht de levens van die mannen die in Hutchinson Camp werden vastgehouden nadat ze Duitsland waren ontvlucht, waar ze een trauma opliepen ‘gevangen te worden gezet door hun bevrijder’.
De vluchtelingen die in Hutchinson Camp werden beschouwd als ‘vijandelijke vreemdelingen’, werden in 1940 massaal gearresteerd nadat de meesten eerder vrijstelling van internering hadden gekregen. Sommigen waren als tieners met het Kindertransport aangekomen; anderen – zoals mijn overgrootvader – waren opgesloten in concentratiekampen en wisten naar Groot-Brittannië te ontsnappen. Eenmaal daar werden ze achter prikkeldraad geplaatst.
Vijandige vreemdelingen, die werden gearresteerd in een grote politie-razzia,
verlaten Londen, Engeland, 17 mei 1940, onder een zware militaire escorte naar interneringskampen. (AP-foto)
“In mei 1940 – dat was werkelijk toen de nationale paranoia het hoogst was in Groot-Brittannië … [er is] die mengeling van de angst voor een invasie, plus de Britse tabloidkranten hebben de angst aangewakkerd over de vluchtelingen die in het land werden toegelaten, ” vertelde Parkin aan The Times of Israel in een recent telefonisch interview vanuit Groot-Brittannië. “En dit stelt de overheid in staat, en dwingt de overheid, om dit beleid uit te voeren.”
Ongeveer 80% van de gearresteerden waren Joodse vluchtelingen, en de meesten van hen werden vastgehouden in een aantal verschillende kampen op het eiland Man, gelegen in de Ierse Zee tussen Engeland en Ierland. Het beroemdste kamp is naar men aanneemt Hutchinson Camp, dat op zijn hoogtepunt 1200 gevangenen vasthield, van wie velen vooraanstaande kunstenaars, muzikanten en intellectuelen waren.
Een toevallige reis
Parkin, een Britse journalist, stuitte voor het eerst op het verhaal van Hutchinson toen hij in het Nationaal Archief onderzoek deed naar de geschiedenis van Britse krijgsgevangenen. Hij had een heel ander boek willen schrijven.
“Terwijl ik door een van die documenten bladerde, kwam ik deze uitgave van de krant ‘The Camp‘ tegen, die in Hutchinson was gemaakt, en het was een soort fan blad, handgemaakt met illustraties… Het leek te zijn geschreven door gevangenen maar het was duidelijk anti-nazi, en het was nogal een pakkend document,” zei Parkin. “En dat bracht me in de wereld van internering.”
Die in eigen beheer uitgegeven krant, simpelweg getiteld ” The Camp “, biedt een wereld van inzicht in de houding en psychologische toestand van de gevangenen die in Hutchinson Camp werden vastgehouden – zelfs met de beperkingen en het toezicht van de Britse autoriteiten.
Mijn overgrootvader, een oude congregatierabbijn, schreef een bericht in de nieuwsbrief in het Duits, voorafgaand aan Rosj Hasjana in 1940, waarin hij sprak over “het losgescheurd zijn van onze dierbaren” en alleen op afstand te houden “de brandende pijn van scheiding, met de hoop” dat we spoedig met hen herenigd zullen worden.”
In een apart nummer schreef hij een feestelijk bericht over de aankomst in het kamp van een Thora-rol, die hielp voor gelovige gevangenen hun geloof veilig te kunnen praktiseren.
Een bericht geschreven door Rabbi Dr. Paul Holzer in het septembernummer in 1940 van de ‘The Camp’ nieuwsbrief in
Hutchinson Camp. (© Crown Copyright Afbeeldingen gereproduceerd met dank aan The National Archives, Londen, Engeland)
De artikelen, notities en zelfs brieven aan de redacteur van de krant onthulden woede, verbijstering en een gevoel van verraad omdat ze door de Britten waren opgesloten, naast wanhoop om hun anti-nazi gevoel bonafide te bewijzen en zelfs cartoons te maken met donkere humor om de draak te steken met Hitler. In een open brief op de voorpagina van “The Camp” op 15 oktober 1940 deed de redacteur een oproep aan de kampcommandant en smeekte de gevangenen om te mogen werken voor de oorlogsinspanning en “onze loyaliteit aan Groot-Brittannië en onze haat tegen het nazidom,” te bewijzen.
Terwijl de meeste gevangenen in Hutchinson Joods waren, werden anderen ervan verdacht nazisympathieën te hebben en liepen de verdenkingen hoog op. In andere van dergelijke interneringskampen – met name het vrouwenkamp – was de vermenging van Joodse vluchtelingen en nazi-aanhangers nog meer uitgesproken – en nog gruwelijker voor degenen die de concentratiekampen en de nazi-vervolging waren ontvlucht.
“Er was veel paranoia in de kampen; er was veel bezorgdheid of iedereen was wie ze zeiden dat ze waren, “zei Parkin. “Er was bezorgdheid dat Groot-Brittannië op het punt stond te worden binnengevallen, daarbij was er een soort enorme angst dat de Britten alle Joden hadden opgepakt en in kampen hadden gestopt, zodat als de nazi’s arriveerden, de Britten hun werk al gedaan hadden voor hen.”
Hutchinson was enigszins uniek met zijn reeks ervaren en wereldse gevangenen. Zoals Parkin schrijft: “De jongens in hun uniformen, de hinkende bejaarden, de goedgeklede zakenlieden, de intelligentsia met slagen in hun haar, de religieuze mannen die keppeltjes of bontmutsen droegen in de zomer. Ofwel hadden de nazi’s een komisch inventieve reeks vermommingen georkestreerd voor hun spionnen of, veel waarschijnlijker, hadden de Britse autoriteiten duizenden mannen gearresteerd die precies waren zoals ze leken: onschuldigen verstrikt in de puinhoop van de levende geschiedenis.”
Ondanks de verwoestende omstandigheden probeerden veel van de opgesloten vluchtelingen het beste van hun tijd daar te maken door vrijetijdsactiviteiten, een exclusief café en zelfs concerten en kunsttentoonstellingen op te zetten. De verslagen van de tijd die ze in Hutchinson doorbrachten, leken angstaanjagend surrealistisch: opgesloten vluchtelingen, gescheiden van hun familie en geliefden, die toch deelnamen aan lezingen, optredens, sportevenementen en artistieke inspanningen.
Documenten van het Britse ministerie van Binnenlandse Zaken die de internering van verschillende
van mijn familieleden beschrijven na een aanvankelijke vrijstelling van internering.
(© Crown Copyright Afbeeldingen gereproduceerd met dank aan The National Archives, Londen, Engeland)
Soms leek het alsof het een idyllisch artistiek toevluchtsoord was, totdat men zich het psychologische en emotionele trauma van de gevangenen indenkt. Sommigen pleegden zelfmoord terwijl ze geïnterneerd waren.
“Geen hoeveelheid zonneschijn en vrije tijd kon de pijnlijke ervaring af wenden van de situatie voor mannen met vrouwen en kinderen of verlaten bedrijven die niet wisten hoe hun gezin zou overleven zonder hun inkomen en die de precaire situatie van hun positie begrepen en die van Groot-Brittannië in het algemeen, ”, schrijft Parkin in het boek .
Velen waren doodsbang dat ze zouden worden gerepatrieerd naar Duitsland of uitgewisseld in een krijgsgevangenenruil. Anderen vreesden dat de nazi’s het eiland Man zouden binnenvallen en zich verheugen dat er al zoveel Joden waren opgepakt als gemakkelijke doelen.
SS Arandora Star
In een van de meest tragische incidenten met oorlogsvluchtelingen in Groot-Brittannië werd op 2 juli 1940 een schip met meer dan 1.500 Italiaanse en Duitse geïnterneerden die naar Canada voeren op de SS Arandora Star, getorpedeerd door een Duitse U-boot. Meer dan 800 mensen werden gedood.
De Britse regering zwoer aanvankelijk dat er geen vluchtelingen aan boord waren, dat alleen echte krijgsgevangenen en erkende Hitler-aanhangers werden gedeporteerd. In feite waren tientallen, zo niet honderden aan boord Joodse vluchtelingen. Velen verloren het leven.
Sommige Joodse overlevenden van het bombardement op het schip werden, nadat ze waren gered van deze gruwelijke ervaring, als geïnterneerden teruggestuurd naar Hutchinson Camp.
Het zinken van de SS Arandora Star “resulteerde in een van de grootste verliezen aan mensenlevens op zee in de Tweede Wereldoorlog, en vele, vele vluchtelingen zaten op die boot en kwamen om”, zei Parkin. “Het schip zat vol met mensen die zich niet op dat schip hadden mogen bevinden. Het was bedoeld voor door de wol geverfde nazi’s, en dat waren zij niet.”
De SS Arandora Star ging voor anker in Southampton, Engeland, op 26 augustus 1939. (AP Foto)
Het verhaal van het Kindertransport van Groot-Brittannië dat ongeveer 10.000 Duits-Joodse kinderen hielp te redden van waarschijnlijke uitroeiing, is wereldwijd bekend en wordt onderwezen op Britse scholen. De regering ging er prat op. Omgekeerd werd het besluit van de Britse autoriteiten om slechts een jaar later 30.000 Duits-Joodse vluchtelingen te arresteren, zelden of nooit besproken.
“Groot-Brittannië heeft zich gefocust op een meer simplistisch verhaal over het opstaan tegen dit grote ongecompliceerde kwaad dat het nazi-regime was, en het overwinnen daarvan”, zei Parkin. “Het Kindertransport wordt op scholen onderwezen, en de internering niet.”
Het is gemakkelijk om een directe vergelijking te maken tussen het Britse gedrag jegens Duitse vreemdelingen en de behandeling door de Verenigde Staten van mensen van Japanse afkomst tijdens de oorlog. Meer dan 120.000 mannen, vrouwen en kinderen, voornamelijk in Californië, werden opgepakt en in interneringskampen geplaatst op verdenking van ontrouw aan hun adoptie-land.
Decennia later startte de Amerikaanse regering een onderzoek naar het voorval, bood ze een formele verontschuldiging aan en betaalde ze herstelbetalingen aan alle nog levende voormalige gevangenen, in een hoofdstuk dat grotendeels als een schande wordt beschouwd voor de Verenigde Staten (die, moet worden opgemerkt, duizenden Joodse vluchtelingen afwezen tijdens de oorlog).
Tot op heden heeft Groot-Brittannië zich nooit verontschuldigd voor het vasthouden van Duits-Joodse vluchtelingen of enig vergrijp toegegeven.
“De Britse regering heeft zich er nooit voor verontschuldigd, of echt goed erkend dat ze er niet in is geslaagd om onderscheid te maken tussen echte vluchtelingen en zogenaamde vijandige vreemdelingen”, zei Parkin.
“Ik denk dat de kwestie van internering op de een of andere manier moet worden aangepakt. Als dat niet wordt gedaan, dan kunnen deze dingen blijven gebeuren, van generatie op generatie. Als we deze verhalen niet hooghouden als een waarschuwing voor wat er kan gebeuren, zal paranoia toeslaan en opgezweept worden in de nationale pers en anti-vluchtelingenretoriek zal opstanden veroorzaken”, zei hij.
*******************************************
An armed sentry stands guard as civilian aliens, interned by England,
walk inside an internment camp in the UK, June 2, 1940. (AP)
ENGLISH
A new book sheds light on the little-known story of thousands of German Jewish refugees held in internment camps in the UK during World War II – including several of my ancestors
By : The Times o Israel – AMY SPIRO
It was May 1940, and British citizens were gripped by a wave of panic that Germany would invade their shores at any moment.
Terrified of an imminent attack, the British government authorized the arrest and detention of all German citizens residing in the United Kingdom. Ultimately, around 30,000 Germans were rounded up and sent to internment camps – the vast majority of whom were Jewish refugees who had fled the Nazis, many with British assistance.
Among them were my grandfather, my great-grandfather and my great-uncle. Those three men were among the approximately 2,000 people held in Hutchinson Camp on the Isle of Man during World War II.
My great-grandfather, Rabbi Dr. Paul Holzer, and my grandfather, Otto Levy, both died before I was born. Relatives say that neither of them – nor my great uncle, Marcus Horovitz – spoke at any length about their experiences in the camp.
A new book from British journalist Simon Parkin, “The Island of Extraordinary Captives,” illuminates the lives of those men held in Hutchinson Camp after fleeing Germany, where they suffered the trauma of being “imprisoned by one’s liberator.”
Deemed “enemy aliens,” the refugees held in Hutchinson Camp were rounded up in mass arrests in 1940 after most had earlier been granted exemptions from internment. Some had arrived as teenagers on the Kindertransport; others – like my great-grandfather – had been imprisoned in concentration camps and managed to escape to the UK. Once there, they were placed behind barbed wire.
Enemy aliens, who were arrested in a big police round-up, leave London, England,
May 17, 1940, under a heavy military escort for internment camps. (AP Photo)
“During May 1940 – which is really when national paranoia is at its highest in the UK… [there is] that mixture of the fear of invasion, plus the British tabloid newspapers have stoked up fear about the refugees that were allowed into the country,” Parkin told The Times of Israel in a recent phone interview from the UK. “And this allows the government, or forces the government, to take this policy.”
About 80% of those arrested were Jewish refugees, and most of them were held in a number of different camps on the Isle of Man, located in the Irish Sea between England and Ireland. The most famous camp is thought to be Hutchinson Camp, which at its peak held 1,200 prisoners, many of whom were prominent artists, musicians and intellectuals.
An accidental journey
Parkin, a UK-based journalist, first stumbled across the story of Hutchinson while researching the history of British prisoners of war in the National Archives. He’d intended to write an entirely different book.
“It was while looking through one of those documents that I came across this issue of ‘The Camp’ newspaper, which had been made in Hutchinson, and it was sort of like a fanzine, handmade with illustrations… It seemed to be written by prisoners but it was clearly anti-Nazi, and it was quite an arresting document,” said Parkin. “And that’s what led me into the world of internment.”
That self-published newspaper, simply titled “The Camp,” provides a world of insight into the attitudes and psychological state of the prisoners held in Hutchinson Camp – even with the limitations and oversight of British authorities.
My great-grandfather, a longtime congregational rabbi, wrote a missive in the newsletter in German ahead of Rosh Hashanah in 1940, speaking of being “torn from our loved ones,” and only holding at bay “the burning pain of separation with the hope that soon we will be reunited with them.”
In a separate issue, he wrote a celebratory dispatch noting the arrival in the camp of a Torah scroll, which he was instrumental in securing for its religiously observant prisoners.
A missive written by Rabbi Dr. Paul Holzer in the September 21, 1940 issue of ‘The Camp’ newsletter in Hutchinson Camp.
(© Crown Copyright Images reproduced by courtesy of The National Archives, London, England)
The newspaper’s articles, notes and even letters to the editor reveal anger, bewilderment and a sense of betrayal at being locked up by the British, alongside desperation to prove their anti-Nazi bona fides and even cartoons utilizing dark humor to poke fun at Hitler. In an open letter on the front page of “The Camp” on October 15, 1940, the editor issued a call to the camp commander begging for inmates to be allowed to work for the war effort and “prove our loyalty to Great Britain and our hatred of Nazidom.”
While most inmates in Hutchinson were Jewish, others were suspected to have Nazi sympathies and suspicions ran high. In other such internment camps – in particular, the women’s camp – the co-mingling of Jewish refugees and Nazi adherents was even more pronounced — and more horrifying to those who had fled concentration camps and Nazi persecution.
“There was a lot of paranoia in the camps; there was a lot of concern if everyone was who they said they were,” said Parkin. “With this atmosphere of concern that Britain is about to be invaded, there was this sort of huge anxiety that the British have rounded up all the Jews and put them in camps – so when the Nazis arrived, the British have already done their job for them.”
Hutchinson was somewhat unique with its array of accomplished and worldly prisoners. As Parkin writes: “The boys in their uniforms, the limping elderly, the well-dressed businessmen, the ruffle-haired intelligentsia, the religious men wearing skullcaps or fur hats in midsummer: either the Nazis had orchestrated a comically inventive set of disguises for their spies or, much more likely, the British authorities had arrested thousands of men who were exactly as they seemed: innocents tangled in the mess of live history.”
Despite the devastating circumstances, many of the imprisoned refugees sought to make the best of their time there, setting up leisure activities, an exclusive cafe, and even concerts and art exhibitions. The accounts of time spent at Hutchinson read as hauntingly surreal: locked-up refugees, separated from their families and loved ones, nevertheless taking part in lectures, performances, sporting events and artistic endeavors.
British Home Office documents detailing the internment of several of
my relatives after an initial exemption from internment.
(© Crown Copyright Images reproduced by courtesy of The National Archives, London, England)
At times it could seem like it was an idyllic artistic retreat, until one recalls the psychological and emotional trauma of the prisoners. Some took their own lives while interned.
“No amount of sunshine and leisure could stave off the agonizing appreciation of the situation for men with wives and children or abandoned businesses who did not know how their families would endure without their income and who understood the precariousness of their position, and that of Britain more generally,” Parkin writes in the book.
Many were terrified that they would be repatriated to Germany or exchanged in a prisoner-of-war swap. Others feared that the Nazis would invade the Isle of Man and delight to find so many Jews already rounded up as easy targets.
SS Arandora Star
In one of the most tragic incidents involving wartime refugees in the UK, a ship carrying more than 1,500 Italian and German internees to deportation in Canada – the SS Arandora Star – was torpedoed by a German U-boat on July 2, 1940. More than 800 people were killed.
The British government initially swore that there were no refugees aboard the ship – that only true prisoners of war and avowed Hitler supporters were being deported. In fact, dozens if not hundreds of those aboard were Jewish refugees. Many lost their lives.
Some of the Jewish survivors of the ship’s bombing were – after being rescued from this horrific experience – sent back to Hutchinson Camp as internees.
The sinking of the SS Arandora Star “resulted in one of the largest losses of life in the Second World War at sea, and many, many refugees were on that boat and perished,” said Parkin. “The ship was filled with people who should not have been on that ship. It was supposed to be for dyed-in-the-wool Nazis – and it was not.”
The SS Arandora Star being tied up at Southampton, England, on August 26, 1939. (AP Photo)
The story of the Kindertransport — of the UK helping to rescue around 10,000 German Jewish children from likely extermination — is one known worldwide, taught in British schools and celebrated by the government. Conversely, the decision of British authorities to arrest 30,000 German Jewish refugees just a year later is rarely if ever discussed.
“Britain has focused on a more simplistic narrative of standing up against this grand uncomplicated evil that was the Nazi regime, and being victorious over that,” said Parkin. “The Kindertransport is taught in schools, and the internment is not.”
It’s easy to draw a direct comparison between the British behavior toward German aliens and the treatment by the United States of people of Japanese descent during the war. More than 120,000 men, women and children, mostly in California, were rounded up and placed in internment camps on suspicion of disloyalty to their adopted nation.
To date, the UK has never apologized for detaining German Jewish refugees or admitted to any wrongdoing
Decades later, the US government launched an investigation into the occurrence, issued a formal apology and paid reparations to all living former detainees, in a chapter that is largely considered a shameful one for the United States (which, it should be noted, turned away thousands of Jewish refugees during the war).
“The British government has never apologized for it, or really properly acknowledged that it failed in failing to distinguish between genuine refugees and so-called enemy aliens,” said Parkin.
“I think the issue of internment should be faced in some way – because if not, then these things can keep happening, from generation to generation, if we don’t hold up these stories as a warning for what can happen when paranoia is allowed to be whipped up in the national press and anti-refugee rhetoric left to run riot,” he said.
This article contains affiliate links. If you use these links to buy something, The Times of Israel may earn a commission at no additional cost to you.