De Turkse president Recep Tayyip Erdoğan in Sotsji, Rusland, 29 september 2021. (Vladimir Smirnov, Sputnik, Kremlin Pool Foto via AP)
‘Als de landen die zij uitbuiten kernwapens verwerven, kunnen zij hun onderdrukking niet langer voortzetten,’ aldus Hayrettin Karaman.
Door Abdullah Bozkurt, Midden-Oostenforum
Hayrettin Karaman, de 90-jarige islamitische jurist en voornaamste uitdeler van fatwa’s (religieuze verordeningen) voor de Turkse president Recep Tayyip Erdogan en een vooraanstaand ideoloog voor de Turkse Moslimbroederschap, heeft gezegd dat Turkije nucleaire capaciteiten moet nastreven om Israël tegen te gaan en afschrikking te creëren tegen zijn tegenstanders.
In een artikel dat op 8 september in het islamitische dagblad Yeni Şafak werd gepubliceerd, betoogde Karaman dat de huidige inspanningen van Turkije onvoldoende zijn om Israël te stoppen.
Hij drong erop aan dat ‘ofwel de islamitische wereld zich moet verenigen en moet samenwerken met China en Rusland, ofwel Turkije vooruit moet gaan door kernkoppen en wapens te verwerven.’
Karaman prees de inspanningen van de regering-Erdogan om de defensie-industrie te bevorderen en de conventionele oorlogscapaciteiten van Turkije te vergroten.
Hij bekritiseerde echter het Verdrag inzake de non-proliferatie van kernwapens (NPT), dat Turkije heeft ondertekend. Volgens hem zijn de kernmachten die in het verdrag worden erkend, kolonialisten die hun exploitatie met militair geweld in stand willen houden.
“Als de landen die zij uitbuiten kernwapens verwerven, kunnen zij hun onderdrukking niet langer voortzetten”, voegde hij toe.
Terugdenkend aan zijn reis naar Israël en Palestina in 1995, zei Karaman dat hij persoonlijk had gezien hoe Joden een “Groot-Israël” voor zich zagen, bekend als het “beloofde land” (Arz-ı Mev’ud). Hij beweerde dat Joden met steun van het Westen op weg zijn naar dit doel.
De zogenaamde “beloofde land”-samenzwering zou zich uitstrekken tot delen van zuidoost-Turkije. President Erdogan heeft deze bewering herhaald in openbare toespraken, waarin hij beweerde dat Israël Turks grondgebied wil annexeren. Erdogan heeft ook Hamas geprezen, door te zeggen dat de groep niet alleen de rechten van Palestijnen verdedigt, maar ook die van Turken.
In een toespraak op een conferentie in zijn paleis in Ankara op 10 november 2023 bracht president Erdogan deze samenzweringstheorie voor het eerst publiekelijk ter sprake.
“Een catastrofe, een misdaad tegen de mensheid, voltrekt zich voor de ogen van de hele wereld. Die [Israëli’s] die de landen in beslag nemen waar het Palestijnse volk al duizenden jaren woont, hebben een staat [in Israël] gecreëerd met een controversiële geschiedenis van slechts 75 jaar. Niet tevreden hiermee, dreigen ze ook kernwapens te gebruiken, het annexeren van ons land in hun beloofde land en testen ze ons geduld met hun technologische superioriteit en onderdrukking,” zei hij.
Erdogan herhaalde deze bewering in een bredere context op 11 november 2023 tijdens een toespraak in Riyad tijdens de buitengewone gezamenlijke islamitisch-Arabische top, die werd bijeengeroepen om het conflict tussen Israël en Hamas te bespreken.
“Het uiten van ongefundeerde ideeën over beloofde landen die een bedreiging vormen voor de territoriale integriteit van veel landen in de regio, waaronder Turkije, is het meest expliciete bewijs van deze [agressie]”, aldus Erdogan.
Turkije heeft zich openlijk aangesloten bij Hamas, een organisatie die door de VS en de EU als terroristische groepering is aangemerkt. Het land heeft hoge Hamas-figuren ontvangen en hen logistieke steun, financiering en in sommige gevallen zelfs burgerschap aangeboden.
President Erdogan verdedigde de gewapende strijders van Hamas en beschreef hen als moedjahedien die strijden voor de bevrijding van hun land.
Karaman’s pleidooi voor de verwerving van kernwapens door Turkije weegt zwaar, vooral vanwege zijn invloed onder islamisten in het land, waaronder degenen die sleutelposities bekleden in de door de overheid gesteunde defensie-industrie.
Hij wordt vaak gezien als het Turkse equivalent van de overleden Imam Yousef Qaradawi, de Egyptische geestelijke en spiritueel leider van de Moslimbroederschap die bekend stond om zijn steun aan zelfmoordaanslagen.
Dit is niet de eerste keer dat Karaman pleit voor de ontwikkeling van kernwapens. In een artikel voor dezelfde krant op 16 maart 2017 betoogde hij: “We moeten overwegen om deze wapens [massavernietigingswapens] zelf te produceren, in plaats van ze te kopen, zonder vertraging en ongeacht westerse waarschuwingen en obstakels.”
Karaman is voorstander van het afschilderen van Erdogan als de leider van alle moslims, of kalief, en pleit onder moslims voor absolute gehoorzaamheid aan het Erdogan-regime. Veel van Erdogans volgelingen zijn hem gaan zien als de verwachte redder en de enige moslimleider die in staat is om het op te nemen tegen het Westen, kruisvaarders en Israël.
In zijn artikel voor Yeni Şafak van 25 december 2015 betoogde Karaman dat “het presidentiële systeem lijkt op het islamitische kalifaatsysteem, waarin de mensen de president [kalief/heerser] kiezen en vervolgens allemaal trouw [biyat] aan hem zweren.”
Hij beweerde dat het tegenwerken van Erdogan in strijd is met de islam en dat het islamitische geloof gelovigen verplicht hem te steunen bij verkiezingen.
Aan de vooravond van het constitutionele referendum van 2017, dat Turkije van een parlementair systeem naar een keizerlijk presidentschap zonder checks and balances overzette, schreef Karaman dat het stemmen met ‘ja’ om het nieuwe systeem goed te keuren een religieuze verplichting (farz) was voor alle moslims.
Een van de meest provocerende uitspraken van Karaman als geestelijke was toen hij buitengerechtelijke acties tegen Erdogans politieke rivalen leek goed te keuren.
In een column die op 19 december 2013 werd gepubliceerd, schreef hij dat “… schade aan een individu, regio of groep wordt getolereerd om schade aan het publiek of de ummah te voorkomen. Ik dring er bij degenen in de politiek met gezond verstand en een goed hart op aan om deze fundamentele regel te onthouden en als voorbeeld de nagedachtenis van de martelaar Muhsin Yazıcıoğlu te eren met gebeden.”
Dit artikel was vooral schokkend gezien de context van de dood van Muhsin Yazıcıoğlu. Yazıcıoğlu, een vooraanstaand nationalistisch oppositielid, kwam in 2009 om het leven bij een controversiële helikoptercrash.
Er bestaat een wijdverbreide opvatting dat zijn dood het gevolg was van een geheime operatie door elementen binnen de Turkse veiligheidsdienst, waarbij beweerd wordt dat Erdogan er zelf zijn goedkeuring aan heeft gegeven.
De radicale geestelijke steunde ook marteling en mishandeling in Turkije in een artikel dat op 2 februari 2017 werd gepubliceerd. In dit stuk betoogde hij dat “er geen straf kan worden opgelegd aan soldaten die kleinere misdaden hebben begaan tijdens de strijd.”
Hij verwees naar wijdverbreide en geloofwaardige beschuldigingen van marteling, mishandeling en mishandeling in detentiecentra en gevangenissen na de couppoging op 15 juli 2016 en verdedigde de folteraars.
Zijn column sloot aan bij rapporten van internationale toezichthouders, waaronder Amnesty International, Human Rights Watch en de Speciale Rapporteur van de Verenigde Naties inzake marteling, die bevestigden dat er in die periode sprake was van wijdverbreid misbruik en marteling.
Op aanbeveling van Karaman vaardigde president Erdogan een decreet uit dat volledige immuniteit verleent aan degenen die betrokken zijn bij de marteling en mishandeling van gevangenen.
Karaman is een uitgesproken voorstander van de massale vervolging in Turkije onder het regime van Erdogan. Deze vervolging leidde tot het ontslag van bijna 150.000 overheidsmedewerkers, zonder dat er sprake was van effectief juridisch of administratief toezicht.
De Gülen-beweging, geïnspireerd door de in de VS woonachtige liberale islamitische denker Fethullah Gülen, is een bijzonder doelwit van de wijdverbreide repressie door de regering-Erdogan.
Volgens officiële cijfers die op 12 juli 2024 werden vrijgegeven, zijn sinds de couppoging in juli 2016 in totaal 705.172 personen die banden hebben met de Gülen-beweging met juridische procedures geconfronteerd, voornamelijk in de vorm van detentie en arrestatie.
125.456 van hen werden veroordeeld op grond van aanklachten in verband met terrorisme en/of de mislukte staatsgreep, die door velen als verzonnen wordt beschouwd.
Er wordt algemeen aangenomen dat de mislukte staatsgreep van 2016 een ‘fals-flag’ operatie was, georkestreerd door president Erdogan en zijn inlichtingen- en legerchefs.
Dit complot werd gebruikt als voorwendsel om fundamentele rechten en vrijheden op te schorten, massale zuiveringen uit te voeren, over te stappen op een presidentieel regeringsstelsel en een Turkse militaire inval in Syrië te rechtvaardigen.
Toen de regering van Erdogan problemen kreeg met landen uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika, richtte Karaman zijn kritiek ook op deze landen. Hij noemde Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Egypte de “Duivelsdriehoek.”
Karaman werkte nauw samen met de in Qatar gevestigde International Association of Muslim Scholars (IUMS), een organisatie van de Moslimbroederschap, en was in 2018 vicevoorzitter. De IUMS wordt momenteel geleid door sjeik Ali al-Qaradaghi, die in Turkije woont en een VIP-behandeling geniet van de regering van Erdogan.
